De acht rijkste mannen ter wereld hebben net zoveel geld als de armste helft van de totale wereldbevolking bij elkaar. Het is een harde, confronterende waarheid welke voor Marxisten niet als een verrassing komt.
Het stond de voorbije weken breed uitgemeten in de pers; in eerste instantie vanuit bronnen rondom liefdadigheidsorganisatie Oxfam, maar spoedig werd dit bericht door alle grote persagentschappen overgenomen. Ook bekende reactionaire publicaties zoals Business Insider en de Wallstreet Journal berichtten erover en zelfs extreemrechts blog Breitbart wijdde er een stukje aan.
De reacties zijn veelzeggend. De verwondering en verontwaardiging is exemplarisch voor de naïviteit van de reformistische tendens in het links-liberale kamp, terwijl de krampachtige en soms voluit bespottelijke tegenwerpingen vanuit rechtse hoek net zo goed getuigen van een grof gebrek aan inzicht en analytisch vermogen.
Wie de dialectiek van de markt en het kapitaal zorgvuldig heeft onderzocht en daarmee het kapitalisme van de laatste dertig jaar in het juiste theoretisch kader heeft geplaatst, wist dat dit een onvermijdelijk gevolg is van de heerschappij van het kapitaal en zijn continue aanvallen op de werkende klasse sinds de jaren 1980.
Karl Marx schrijft zelf in “Loonarbeid en Kapitaal” (1849): “Wanneer het kapitaal snel toeneemt dan kan het arbeidsloon stijgen; buiten verhouding sneller stijgt de winst van het kapitaal. De materiële toestand van de arbeider is verbeterd, maar op kosten van zijn maatschappelijke positie. De maatschappelijke kloof, die hem van de kapitalist scheidt, is breder geworden.”
Hierin zien we de verraderlijke argumentatie van de rechtse pers die de rapportage van Oxfam afdoen als ‘demonisering van het kapitalisme’ en ons willen doen geloven dat de wereld er dankzij de clique van miljardairs er in het algemeen beter op wordt. De winsten van de kapitalisten kunnen stijgen en hiermee (in sommige gevallen) betere lonen voor de arbeiders mogelijk maken. Maar met hetzelfde kapitalistische systeem onveranderd is dit een loonstijging die vrijwel geen betekenis heeft. Het deel van de winst welke de kapitalist zich toegeëigend heeft, blijft hen in stijgende mate distantiëren van de arbeider. Laat een ton van een helling naar beneden rollen, en haal deze daarna weer naar boven, de ton zal net zo hard weer aan de voet van de helling terechtkomen zolang er niets aan de materiële situatie verandert. Sterker nog; de ton wordt zwaarder en de helling steiler.
Verandering begint bij bewustwording. Daarom is het belangrijk dat dit soort berichten zo veel mogelijk in het nieuws zijn en op de juiste manier geanalyseerd worden. Zolang de kapitalisten zich de winsten van de almaar toenemende productie blijven toe-eigenen, zal de kloof tussen de rijke elite en de arbeidersklasse groter worden. Klassenbewustzijn en weerbaarheid tegen populistische tegenargumenten van neoliberalen zijn essentieel in onze strijd. Het trickle-down systeem werkt niet en loonstijgingen zijn betekenisloos wanneer de welvaartsverdeling oneerlijker wordt. Onze taak als Marxisten is om deze theorie en deze waarheden zoveel mogelijk te verspreiden en duidelijk te maken dat werkelijke blijvende verandering enkel mogelijk is met de afschaffing van het kapitalisme.
