Het jaar 2018 is een herdenkingsjaar. Het is 200 jaar geleden dat Karl Marx werd geboren, de belangrijke filosoof en activist wiens ideeën en methoden de basis vormen van onze beweging. Marx schonk ons niet alleen enkele zeer interessante en belangrijke boeken, waaronder het Communistisch Manifest en het Kapitaal, maar was ook actief in de opbouw van de Internationale Arbeidersassociatie.
Het is 100 jaar sinds het revolutionaire jaar 1918. Als effect van de Oktoberrevolutie van 1917, vond er in 1918 een revolutie plaats in Duitsland, die een einde maakte aan het regime van keizer Wilhelm en daarmee ook de Eerste Wereldoorlog eindigde. Er werden democratische raden opgezet van arbeiders, soldaten en matrozen die de macht in handen kregen. De contrarevolutionaire rol van de sociaaldemocratische leiding van de arbeidersbeweging, betekende echter dat de revolutie niet slaagde, de macht actief werd teruggegeven aan de heersende klasse en de zeer instabiele Weimarrepubliek werd opgericht, welke uiteindelijk op verdere contrarevolutionaire wijze werd beëindigd door Hitlers machtsovername. Het is om die reden dat wij internationaal strijden voor een revolutionaire leiding van de beweging, om herhalingen van deze tragedies te voorkomen.
Ook in Nederland had de Duitse Revolutie haar effecten. Er was onrust in het leger en er werden op verschillende plekken in het land soldatenraden opgezet. De voedseltekorten en slechte behandeling van gemobiliseerde soldaten hadden hun effecten op het bewustzijn. De 'Rode Week' in november 1918 was geen revolutie, maar had de potentie om het begin van een revolutionaire situatie te worden. Echter, dan had de Duitse Revolutie moeten slagen. Met de contrarevolutie in Duitsland, was het gevaar voor de Nederlandse kapitalisten verder weg. Er werden echter wel belangrijke concessies gedaan aan de arbeidersbeweging, zoals het invoeren van algemeen mannen- en later ook vrouwenkiesrecht. Dit was niet het gevolg van de 'verlichte ideeën van de liberale burgerij', maar van de revolutionaire strijd die zich in Europa afspeelde.
Het is tevens 50 jaar geleden dat de bewegingen van 1968 plaatsvonden. Het bekendst is Mei 1968 in Frankrijk, dat begon met studentenprotesten, maar zich voortzette met een revolutionaire algemene staking van 10 miljoen arbeiders. Het bleef echter niet bij Frankrijk. Er vonden elders massabewegingen plaats in Italië, Pakistan en Mexico. De arbeidersbeweging in het Westen begon zich steeds militanter op te stellen. De relatieve kalmte van de naoorlogse economische opgang was over.
Het is nu 2018, 10 jaar sinds de grote wereldwijde crisis van het kapitalisme. Er is sprake van lichte groei, maar niets is er grondig opgelost. Grote bedrijven zwemmen in het geld, maar investeringen zijn relatief laag wegens de wereldwijde overproductie. Verschillende serieuze economen waarschuwen voor een nieuwe crisis. De vraag is niet of, maar wanneer deze zal plaatsvinden.
In de laatste 10 jaar heeft er wel degelijk wat plaatsgevonden op politiek vlak. De Arabische revoluties, Occupy Wallstreet, massabewegingen tegen bezuinigingen in vele landen. Het zogenaamde 'politieke midden' is in veel landen aan het wegzakken. In plaats daarvan vindt er polarisatie plaats met de opkomst van 'anti-establishmentpartijen' zowel aan de linker- als rechterflank van het politieke spectrum.
In Nederland hebben we nu een rechtse coalitieregering die overduidelijk in de zak zit van de multinationals. De rijken en grote bedrijven krijgen belastingverlagingen, terwijl de btw-verhoging de armste Nederlanders het hardst raakt. Deze regering zal onvermijdelijk verzet oproepen.
De linkse oppositiepartijen hebben gezamenlijk echter nog nooit zo weinig zetels gehad. Het reformisme is duidelijk in crisis. Het meeregeren in een bezuinigingskabinet heeft de PvdA deze keer volledig gesloopt. De SP is ook gestagneerd en heeft zelfs een zetel verloren bij de laatste verkiezingen. Enkel GroenLinks heeft onder jongeren weten te profiteren door zich op enkele 'progressieve' punten te profileren.
Er speelt echter iets onder de oppervlakte. De campagnestart van het FNV-offensief zag een zaal vol activisten die hardere acties eisten. De conservatieve vakbondstop wordt gedwongen om in beweging te komen tegen dit kabinet en de werkgevers. Dit kan de komende periode tot een wedergeboorte van de strijdbare vakbeweging leiden.
De groei van Forum voor Democratie en de verdere normalisering van racisme en chauvinisme, zullen ook tot een tegenreactie leiden, voornamelijk onder jongeren. In plaats van een eenzijdige 'verrechtsing', zullen we polarisering zien. De strijd van de arbeidersbeweging en de strijd tegen discriminatie staan niet los van elkaar. De strijd tegen de macht van het kapitaal kan alleen maar plaatsvinden wanneer de werkende klasse verenigd is. Daarom moet er tegen elke vorm van discriminatie gestreden worden door de arbeidersbeweging.
Revolutie wordt vandaag de dag niet meer als iets engs beschouwd. Het woord wordt nu zelfs vaak gebruikt in de reclamewereld, wat een tegenstrijdige afspiegeling van de tijdsgeest is. Een revolutie is een grote omwenteling. Die omwenteling is er duidelijk nodig. De wereldwijde ongelijkheid groeit; er sterven ieder jaar miljoenen mensen door gebrek aan voedsel of door voorkombare ziekten; terwijl er meer rijkdom is dan ooit worden verworvenheden uit het verleden afgebroken; grote bedrijven zwemmen in het geld maar investeren niet in sociaal nuttige productie. Hier bovenop is er nog het probleem van klimaatverandering, dat door de markteconomie onvoldoende wordt aangepakt, maar een planmatige aanpak vereist. Een socialistische revolutie is nodig om de productie uit de ondemocratische handen van de kapitalisten te halen en deze op democratische wijze te plannen in het belang van de 99%.
Wij zijn niet tegen hervormingen. Sterker nog, we steunen iedere progressieve hervorming en loonsverhoging die gerealiseerd kan worden. Echter, we hebben de afgelopen decennia voornamelijk contrahervormingen en aanvallen vanuit de werkgevers gezien. De heersende klasse is niet meer bereid om de verworvenheden van het verleden te tolereren. Daarom is het nodig om een einde te maken aan de dominantie van de banken en multinationals. Daarom: Revolutie.
