Op maandag 25 november lieten ruim 25.000 studenten en medewerkers van het hoger onderwijs weten dat zij de geplande bezuinigingen van het kabinet-Schoof niet pikken, met een groot protest op het Malieveld. Nu proberen oppositiepartijen een deal te sluiten met het kabinet om de bezuinigingen naar hun zeggen af te zwakken. Wat kunnen we verwachten en hoe gaat de strijd verder?
Het protest van studenten en medewerkers in het hoger onderwijs tegen de bezuinigingen van €1 miljard per jaar, stond eigenlijk gepland op 14 november in Utrecht. Door de schandalige druk vanuit burgemeester Sharon Dijksma (Partij van de “Arbeid”) en het veiligheidsapparaat van de staat, besloten de FNV- en AOb-leidingen de demonstratie te annuleren. De veiligheid zou in het geding zijn omdat “een pro-Palestijnse actiegroep de demonstratie wilde kapen en daarbij geweld niet zou schuwen.” De annulering leidde tot grote woede onder de achterban en op 14 november demonstreerden desondanks alsnog zo’n 8.000 mensen (voornamelijk studenten).
Het protest op 25 november is door de hele controverse enkel groter en strijdbaarder geworden. De Revolutionaire Communisten waren er ook en ontdekten een enorme wil om te vechten, maar ook een dorst naar theorie en ideeën. Ons blad De Communist vond gretig aftrek. Het was de eerste grote manifestatie tegen bezuinigingsplannen van het rechtse kabinet-Schoof.
Een manifestatie blijft echter een manifestatie, er is meer nodig dan dat. Hoe verder met de strijd?
Geen vertrouwen in de burgerlijke “oppositie” en universiteitsbesturen
Een eerste belangrijke waarschuwing is dat de beweging geen vertrouwen moet hebben in de zogenaamde “oppositie”. Politici van verschillende partijen waren aanwezig op de 25e om aan te geven dat zij de plannen van het kabinet verwerpen en sommige politici kregen daarvoor het podium.
Op zeer hypocriete wijze verkondigden Rob Jetten (D66) en Frans Timmermans (GL-PvdA) op het podium hun oppositie tegen de bezuinigingen op onderwijs, wat ze als een typisch product van het kabinet-Schoof afschilderden, terwijl hun partijen zelf betrokken waren bij de bezuinigingen en kwaliteitsvermindering onder de kabinetten-Rutte.
Partijen als D66, CDA, ChristenUnie en JA21 vertegenwoordigen de kapitalistische klasse. Hun oppositie tegen deze maatregelen vertegenwoordigt dat deel van de kapitalisten dat bang is dat de bezuinigingen de concurrentiepositie van grote Nederlandse bedrijven gaan verslechteren. Vandaar dat deze partijen nu een deal proberen te sluiten met het kabinet, om een deel van de onderwijsbezuinigingen te schrappen. In ruil daarvoor echter zien we dat ze met voorstellen komen als het niet verlagen van het eigen risico in de zorg. Oftewel, de werkende klasse mag op een andere manier betalen.
Dit is een geheel ander soort “oppositie” dan die van de studenten en universiteitsmedewerkers, die niet demonstreren voor een betere concurrentiepositie van grote bedrijven, maar voor toegankelijk onderwijs van hoge kwaliteit, met goede werkomstandigheden voor het personeel.
Wij zeggen: geen vertrouwen in een deal tussen het kabinet en de oppositie! Geen verslechtering van de levensstandaard van de werkende klasse!
PvdA-GL zijn niet direct betrokken bij deze deal, maar ook zij kunnen niet vertrouwd worden op dit gebied. Toen de langstudeerboete eerder in 2011 ingevoerd werd, waren de PvdA en GL ook tegenstanders en toonden ze zich op de studentendemonstraties hiertegen. Uiteindelijk werd de boete het jaar erop afgeschaft, maar in ruil daarvoor stemden de partijen in met de invoering van het leenstelsel, dat aan de grond ligt van de huidige “pechgeneratie”.
De universiteitsbesturen speelden toentertijd een soortgelijke rol. Ze faciliteerden (net als vandaag) demonstraties en protest tegen de langstudeerboete (omdat die direct de universiteitsbudgetten raakte), maar waren stil toen het leenstelsel werd ingevoerd (want ze bleven immers geld van studenten krijgen). Als er nu door een deal een soortgelijke situatie komt, is een soortgelijke uitkomst te verwachten.
De boodschap hier is duidelijk: vertrouw op je eigen kracht! Geen illusies in de zgn. oppositie en universiteitsbesturen!
De strijd tegen militarisme en tegen bezuinigingen gaan hand in hand
Terwijl de staat probeerde de beweging te verdelen op 14 november, was het de 14e en ook de 25e duidelijk dat er geen enkel gevaar was voor de deelnemers van de manifestaties. De “gewelddadige” pro-Palestijnse demonstranten waren een verzinsel. Er waren zeker wel demonstranten van Vakbondsleden voor Palestina, Dutch Scholars for Palestine, etc. Deze groepen hebben net als wij, en vele aanwezige studenten overigens, een duidelijke boodschap: stop de militarisering! Stop de wapendeals met Israël!
Terwijl het budget voor militaire uitgaven groeit, wordt er gesneden in het onderwijs. Dat gewone studenten en personeel hier aanstoot aan geven, is geen gevolg van pro-Russische propaganda, zoals de liberalen wellicht denken, maar het gevolg van rationeel denken over wat de menselijke behoeften zijn.
Men kan de kwestie van onderwijsbezuinigingen niet loskoppelen van de kwestie van militarisme. Pogingen om solidariteit met Palestina en anti-militarisme als externe invloeden af te schilderen, verdelen enkel de beweging. Dat FNV-bestuurder Bas van Weegberg zich uitsprak tegen deze poging tot verdeeldheid, is dan ook een stap vooruit.
Als er overigens wel echt sprake zou zijn geweest van “gewelddadige” provocaties, dan was het de taak van de ordedienst van de vakbonden om hier iets aan te doen. De grootste provocatie kwam echter van het staatsapparaat zelf, met de druk om de demonstratie op de 14e te annuleren.
Wij zeggen: de strijd tegen bezuinigingen is de strijd tegen militarisme! Geen bommen maar boeken!
Gebruik het momentum! Verbreed de beweging!
Het is nu het moment om niet op de rem te trappen. Los van welke deal er wordt gesloten tussen kabinet en oppositie, alle bezuinigingen moeten van tafel. Er wordt al gesproken over de mogelijkheden van stakingsdagen. Het is belangrijk voor de FNV en AOb om dit goed voor te bereiden en te coördineren met de studentenvakbonden, om tot gezamenlijke stakingen te komen.
Daarnaast treffen de onderwijsbezuinigingen niet alleen het hoger onderwijs. Basis- en middelbaar onderwijs worden ook geraakt. Door voort te bouwen op de algemene onderwijsstaking van 2019 (van alle drie onderwijsniveaus), kan men de sectoren opnieuw verenigen en de druk vergroten.
Het kabinet-Schoof is impopulair en intern verdeeld. Een escalatie van het onderwijsprotest kan een flinke klap uitdelen aan dit kabinet van de rijken en grote bedrijven en het vertrouwen en de kracht van de werkende klasse en studenten vergroten.
Daarom zeggen we: wacht niet op een deal met de oppositie! Escaleer de protesten!