Deze tekst van Leon Trotski uit 1934, geschreven toen de Grote Depressie in de Verenigde Staten voor een belangstelling voor communistische ideeën zorgde, gaat in op de vraag hoe een communistische revolutie een geavanceerd land als de VS zou doen veranderen. Hoewel de situatie vandaag uiteraard iets anders is, is deze tekst nog steeds zeer relevant voor communisten in de geavanceerde kapitalistische landen. Door ons voor het eerst in het Nederlands vertaald.
Inleiding van Fourth International (1951)
De huidige campagne tegen marxistische ideeën, die gesponsord wordt door de kapitalistische heksenjagers, richt zich op het inprenten van de onjuiste indruk dat het communisme geheel vreemd is aan het Amerikaanse leven en tegengesteld is aan de welvaart van het Amerikaanse volk. In de dertiger jaren, tijdens de snelle verspreiding van antikapitalistische sentimenten in navolging van de Grote Depressie, was er een aanzienlijke publieke belangstelling voor het perspectief van een communistisch Amerika. Omwille hiervan richtte de redactie van Liberty Magazine zich tot Leon Trotski voor een vogelvluchtperspectief van hoe de communistische toekomst van de Verenigde Staten eruitziet.
Trotski’s bijdrage, gericht aan een breed publiek dat besmet was met anticommunistische vooroordelen en afgestoten werd door het stalinisme, probeerde te laten zien wat voor verregaande paden van vooruitgang er geopend zouden worden door een geslaagde socialistische revolutie in het meest geavanceerde land ter wereld. Dit artikel, gepubliceerd in het Liberty Magazine van 23 maart 1935, leidde toentertijd tot veel debat in de pers.
Zou Amerika communistisch worden als gevolg van de moeilijkheden en problemen die uw kapitalistische maatschappijorde niet kan oplossen, dan zou het ontdekken dat het communisme, verre van een ondraaglijke bureaucratische tirannie en strikte individuele controle in te houden, het middel zal zijn voor grotere individuele vrijheid en gedeelde overvloed.
In het heden beschouwen de meeste Amerikanen het communisme enkel in het licht van de ervaringen van de Sovjet-Unie. Zij vrezen dat het sovjetisme in Amerika dezelfde materiële resultaten zal geven als wat het heeft opgeleverd voor de cultureel achtergebleven volken van de Sovjet-Unie.
Zij vrezen dat het communisme hen op een Procrustesbed zou proberen te leggen, en wijzen naar het bolwerk van het Angelsaksische conservatisme als een onoverkoombaar obstakel, zelfs voor mogelijk gewenste hervormingen. Ze beredeneren dat Groot-Brittannië en Japan een militaire interventie tegen de Amerikaanse sovjets zouden ondernemen. Ze huiveren bij het idee dat Amerikanen gecontroleerd worden in hun kleding- en dieetgebruiken, genoodzaakt worden te overleven op hongerrantsoenen, gedwongen worden tot het lezen van stereotiepe officiële propaganda in de kranten, gedwongen worden om als goedkeuringsstempel te dienen voor besluiten die zonder hun actieve deelname genomen zijn, of genoodzaakt worden hun gedachten voor zich te houden en hun sovjetleiders publiekelijk te prijzen, uit angst voor gevangenisstraf en verbanning.
Zij vrezen monetaire inflatie, bureaucratische tirannie en ondraaglijke bureaucratische regelgeving bij het verkrijgen van de levensbehoeften. Ze vrezen zielloze standaardisering in de kunsten en wetenschappen, net zoals in de dagelijkse levensbehoeften. Ze vrezen dat alle politieke spontaniteit en de veronderstelde persvrijheid vernietigd zullen worden door de dictatuur van een monsterachtige bureaucratie. En ze huiveren bij de gedachte dat ze gedwongen worden tot een onbegrepen welbespraaktheid in de marxistische dialectiek en de gedisciplineerde maatschappijfilosofieën. Zij vrezen, kort gezegd, dat Sovjet-Amerika de tegenhanger zal worden van wat hun verteld is hoe Sovjet-Rusland eruit ziet.
In werkelijkheid zullen de Amerikaanse sovjets evenveel verschillen van de Russische sovjets, als de Verenigde Staten onder president Roosevelt verschillen van het Russische Rijk onder tsaar Nicolaas II. Toch kan het communisme enkel in Amerika tot stand komen door revolutie, net zoals de onafhankelijkheid en democratie in Amerika tot stand kwamen. Het Amerikaanse temperament is energiek en fel, en het zal ervoor zorgen dat de boel flink op stelten wordt gezet voordat het communisme stevig in het zadel zit. Amerikanen zijn enthousiastelingen en sportievelingen voordat ze specialisten en staatslieden zijn, en het zou tegen de Amerikaanse traditie zijn om een belangrijke verandering door te voeren zonder een kant te kiezen en de confrontatie aan te gaan.
De Amerikaanse communistische revolutie zal echter, vergeleken met de bolsjewistische revolutie in Rusland, onbeduidend zijn in termen van uw nationale rijkdom en bevolking, hoe hoog de kosten verhoudingsgewijs ook zijn. De reden daarvoor is dat een burgeroorlog van revolutionaire aard niet wordt uitgevochten door een handjevol mensen aan de top – de 5 of 10 procent die negen tiende van de Amerikaanse rijkdom bezit; dit handjevol zou zijn contrarevolutionaire legers enkel kunnen rekruteren uit de lagere middenklassen. Toch zou de revolutie hen gemakkelijk naar haar zijde kunnen overhalen, door te laten zien dat alleen de steun vanuit de sovjets hen een uitzicht op verlossing biedt.
Iedereen beneden deze groep is economisch reeds voorbereid op het communisme. De depressie heeft uw arbeidersklasse geteisterd en een verpletterende slag toegediend aan de boeren, die al benadeeld waren door de lange agrarische neergang van het naoorlogse decennium. Er is geen reden waarom deze groepen vastberaden weerstand zouden bieden tegenover de revolutie; zij hebben niets te verliezen, op voorwaarde natuurlijk dat de revolutionaire leiders een vooruitziend en gematigd beleid ten opzichte van hen voeren.
Wie zal er anders tegen het communisme vechten? Uw kleine groep miljardairs en multimiljonairs? Uw Mellons, Morgans, Fords en Rockefellers? Zij zullen de strijd staken op het moment dat ze geen andere mensen kunnen vinden om voor hen te vechten.
De Amerikaanse sovjetregering zal daadkrachtig het bezit overnemen van de sleutelsectoren van uw bedrijfssysteem: de banken, de sleutelindustrieën en de transport- en communicatiesystemen. Daarna zal zij de boeren, de kleine handelaren en zakenlieden ruim de tijd geven om over de zaken na te denken en te kijken hoe goed het genationaliseerde deel van de industrie werkt.
Hier is het waar de Amerikaanse sovjets echte wonderen kunnen verrichten. ‘Technocratie’ kan enkel verwezenlijkt worden onder het communisme, wanneer de kwalijke invloeden van particuliere eigendomsrechten en particuliere winsten uit uw industriële stelsel zijn verdreven. De meest gedurfde voorstellen van de commissie-Hoover op het gebied van standaardisering en rationalisering, zullen kinderspel lijken vergeleken met de nieuwe mogelijkheden die vrijkomen door het Amerikaanse communisme.
De nationale industrie zal georganiseerd worden langs de lijnen van de lopende band in uw moderne continuproductie-automobielfabrieken. Wetenschappelijke planning kan uit de individuele fabriek getild worden, om toegepast te worden op uw gehele economische stelsel. De resultaten zullen ontzagwekkend zijn.
De productiekosten zullen gekort worden tot 20 procent, of nog minder, van het huidige getal. Dit zal op zijn beurt de koopkracht van uw boeren snel doen stijgen.
Zonder twijfel zouden de Amerikaanse sovjets hun eigen gigantische landbouwbedrijven oprichten, als scholen van vrijwillige collectivisering. Uw boeren zouden gemakkelijk kunnen berekenen of het in hun persoonlijke voordeel is om als geïsoleerde schakel te blijven bestaan, of om zich aan te sluiten bij de publieke keten.
Dezelfde methode zou toegepast worden om kleine bedrijven en industrieën bij de nationale organisatie van de industrie te betrekken. Door sovjetcontrole over ruwe materialen, kredieten en quota van bestellingen, zouden deze secundaire industrieën solvabel gehouden kunnen worden totdat zij geleidelijk en zonder dwang in het gesocialiseerde bedrijfssysteem gezogen worden.
Zonder dwang! De Amerikaanse sovjets zouden niet tot de drastische maatregelen over hoeven gaan die de omstandigheden vaak aan de Russen oplegden. In de Verenigde Staten heeft u, door de wetenschap van publiciteit en reclame, de middelen ter beschikking om de steun van de middenklasse te winnen, middelen die buiten het bereik lagen van de sovjets van achtergebleven Rusland, met zijn overgrote meerderheid van verpauperde en analfabete boeren. Dit is, bovenop uw technische uitrusting en uw rijkdom, de grootste aanwinst van uw komende communistische revolutie. Uw revolutie zal vloeiender van aard zijn dan de onze; u zult uw energie en middelen niet verspillen aan kostbare sociale conflicten nadat de belangrijkste vraagstukken zijn afgehandeld; en u zult als gevolg heel veel sneller vooruit bewegen.
Zelfs de intensiteit en toewijding van het religieuze sentiment in Amerika zullen geen obstakel voor de revolutie blijken te zijn. Als men van het perspectief van sovjets in Amerika uitgaat, zal geen van de psychologische barrières sterk genoeg blijken om de druk van de maatschappelijke crisis tegen te houden. Dit heeft de geschiedenis meer dan eens laten zien. Daarnaast moet men niet vergeten dat de evangeliën zelf ook enkele vrij explosieve aforismen bevatten.
Met betrekking tot de relatief weinig tegenstanders van de sovjetrevolutie, kan men de inventieve Amerikaanse geest vertrouwen. Het zou best kunnen zijn dat u de niet-overtuigde miljonairs meeneemt en naar een pittoresk eilandje stuurt, levenslang vrijgesteld van huur, waar zij kunnen doen en laten wat ze willen.
U kunt dit veilig doen, want u hoeft geen buitenlandse interventies te vrezen. Japan, Groot-Brittannië en de andere kapitalistische landen die in Rusland intervenieerden, zouden niets anders kunnen doen dan het Amerikaanse communisme laten voor wat het is. In feite zal de overwinning van het communisme in Amerika – het bolwerk van het kapitalisme – het communisme doen verspreiden naar andere landen. Japan zal zich waarschijnlijk nog voor de oprichting van de Amerikaanse sovjets al bij de communistische gelederen hebben aangesloten. Hetzelfde is het geval voor Groot-Brittannië.
In ieder geval zou het een gestoord idee zijn om de vloot van Zijne Britse Majesteit tegen Sovjet-Amerika uit te sturen, zelfs als een plundertocht tegen het zuidelijke en conservatievere deel van uw continent. Het zou hopeloos zijn en nooit meer worden dan een tweederangs militaire escapade.
Binnen een paar weken of maanden na de oprichting van de Amerikaanse sovjets, zou pan-Amerikanisme een politieke werkelijkheid worden.
De regeringen van Midden- en Zuid-Amerika zouden naar uw federatie getrokken worden als ijzervijlsel naar een magneet. Canada eveneens. De volksbewegingen in deze landen zouden zo sterk zijn, dat ze dit grote eenwordingsproces binnen een korte periode en met onbeduidende kosten zouden afdwingen. Ik ben bereid te wedden dat op de eerste verjaardag van de Amerikaanse sovjets, het westelijk halfrond getransformeerd zou zijn in de Verenigde Sovjetstaten van Noord-, Midden- en Zuid-Amerika, met als hoofdstad Panama. Zo zou de Monroe-doctrine voor het eerst een volledige en positieve betekenis hebben in de wereldpolitiek, hoewel niet degene die haar bedenker op het oog had.
In tegenstelling tot de klachten van sommige van uw aartsconservatieven, bereidt Roosevelt geen sovjettransformatie van de Verenigde Staten voor.
De NRA* richt zich niet op het vernietigen, maar op het versterken van de grondslagen van het Amerikaanse kapitalisme, door het overkomen van uw bedrijfsproblemen. Niet de Blue Eagle, maar de moeilijkheden die de Blue Eagle niet in staat is te overkomen, zullen het communisme naar Amerika brengen. De ‘radicale’ professoren van uw Brain Trust zijn geen revolutionairen: zij zijn enkel bange conservatieven. Uw president verafschuwt ‘systemen’ en ‘algemeenheden.’ Maar een sovjetregering is de grootste van alle mogelijke systemen, een gigantische algemeenheid in actie.
De gemiddelde man houdt ook niet van systemen of algemeenheden. Het is de taak van uw communistische staatslieden om het systeem de concrete goederen te laten leveren die de gemiddelde man wil: zijn voedsel, sigaren, vermaak, zijn vrijheid om zijn eigen stropdas, zijn eigen huis en zijn eigen automobiel te kiezen. Het zal gemakkelijk zijn om hem van deze gemakken te voorzien in Sovjet-Amerika.
De meeste Amerikanen zijn misleid door het feit dat wij in de USSR geheel nieuwe basisindustrieën vanaf de grond moesten opbouwen. Zoiets zou niet kunnen gebeuren in Amerika, waar u reeds gedwongen bent tot inperking van het landbouwgebied en vermindering van de industriële productie. Uw enorme technologische uitrusting is in feite verlamd geraakt door de crisis en schreeuwt erom in gebruik gezet te worden. U zult in staat zijn om een snelle consumptieverhoging door uw volk het startpunt te maken van uw economisch herstel.
U bent hiertoe voorbereid zoals geen ander land dat is. Nergens anders heeft de studie van de interne markt zo’n intensiteit bereikt als in de Verenigde Staten. Ze is verricht door uw banken, trusts, individuele zakenlieden, koopmannen, rondreizende handelslieden en boeren als deel van hun inventaris. Uw sovjetregering zal simpelweg alle handelsgeheimen afschaffen, alle bevindingen van deze onderzoeken voor individuele winsten samenvoegen en deze transformeren tot een wetenschappelijk stelsel van economische planning. Hierin zal uw regering geholpen worden door het bestaan van een grote klasse van ontwikkelde en kritische consumenten. Door het verbinden van de genationaliseerde sleutelindustrieën, uw particuliere bedrijven en democratische consumentencoöperatieven, zult u snel een zeer flexibel systeem ontwikkelen voor het dienen van de behoeften van de bevolking.
Dit systeem zal niet gaan werken door middel van bureaucratie en politiemannen, maar door middel van keihard contant geld.
Uw almachtige dollar zal een hoofdrol spelen in het laten werken van uw nieuwe sovjetstelsel. Het is een grove fout om een ‘geplande economie’ te combineren met een ‘beheerde valuta.’ Uw geld moet dienen als een regulator waarmee het slagen of falen van uw plan gemeten wordt.
Uw ‘radicale’ professoren zitten er geheel naast met hun toewijding aan ‘beheerd geld.’ Het is een academisch idee dat gemakkelijk uw gehele systeem van distributie en productie zou kunnen doen stranden. Dat is de grote les die we kunnen trekken uit de Sovjet-Unie, waar op het monetaire vlak de bittere noodzaak is omgezet in een officiële deugd.
Daar is het gebrek aan een stabiele goudroebel een van de hoofdoorzaken van onze vele economische moeilijkheden en catastrofen. Het is onmogelijk om lonen, prijzen en de kwaliteit van goederen te reguleren, zonder een sterk monetair stelsel. Een instabiele roebel in een sovjetstelsel is als het hebben van wisselende gietvormen in een fabriek met lopende banden. Het zal niet werken.
Enkel wanneer het socialisme erin slaagt om geld te vervangen door administratieve controle, zal het mogelijk zijn om een stabiele goudvaluta los te laten. Dan zal geld een gewoon papieren strookje worden, zoals een kaartje voor de trolleybus of het theater. Naarmate het socialisme vordert, zullen deze strookjes ook verdwijnen, en zal de controle over individuele consumptie – zij het door geld of administratie – niet langer nodig zijn, wanneer er meer dan genoeg is van alles voor iedereen!
Zo’n tijd is er nog niet gekomen, hoewel Amerika deze zeker zal bereiken vóór enig ander land. Tot dan toe is de enige manier om een dergelijke staat van ontwikkeling te bereiken, het behouden van een effectieve regulator en maatstaf voor het functioneren van uw systeem. De professor die de monetaire eenheid reguleert met als doel het gehele bedrijfssysteem te reguleren, is als de man die zijn beide voeten tegelijk van de grond probeert te tillen.
Sovjet-Amerika zal genoeg goudvoorraden bezitten om de dollar te stabiliseren – een onwaardeerbaar voordeel. In Rusland hebben we onze industriële installaties laten uitbreiden met 20 en 30 procent per jaar; we zijn echter – als gevolg van een zwakke roebel – niet in staat gebleken om deze toename effectief te verdelen. Dit komt deels doordat we onze bureaucratie hebben toegestaan ons monetair stelsel te onderwerpen aan administratieve eenzijdigheid. Dit kwaad zal u bespaard blijven. Als gevolg zult u ons ver overtreffen in zowel toegenomen productie als distributie, wat tot een snelle toename in het comfort en de welvaart van uw bevolking zal leiden.
Bij dit alles hoeft u onze gestandaardiseerde productie voor onze armzalige massaconsumenten niet te imiteren. We hebben van tsaristisch Rusland een erfgoed van paupers overgenomen, een cultureel onontwikkelde boerenstand met een lage levensstandaard. We moesten onze fabrieken en dammen ten koste van onze consumenten bouwen. We hebben continue monetaire inflatie gehad, en een afschuwelijke bureaucratie.
Sovjet-Amerika zal onze bureaucratische methoden niet hoeven te imiteren. Het gebrek aan de noodzakelijke behoeften onder ons heeft geleid tot een fel gedrang van iedereen voor een extra brood of een extra meter stof. In deze strijd stapt onze bureaucratie naar voren als een verzoener, een almachtig scheidsgerecht. U bent, anderzijds, veel welvarender en zou weinig moeite hebben met het voorzien van al uw mensen van alle levensbehoeften. Daarbovenop zouden uw behoeften, smaak en gewoonten het nooit toestaan dat uw bureaucratie het nationale inkomen verdeelt. In plaats daarvan, wanneer u de samenleving inricht om te produceren voor de menselijke behoeften in plaats van particuliere winsten, zal uw gehele bevolking zich groeperen rondom nieuwe trends en groeperingen, die met elkaar zullen strijden en zullen voorkomen dat een buitensporige bureaucratie zich aan hen oplegt.
U kunt op die manier de groei van bureaucratisme vermijden door het gebruik van sovjets, dat wil zeggen, democratie – de meest flexibele regeringsvorm die tot nog toe ontwikkeld is. Sovjetorganisatie kan geen wonderen verrichten, maar moet simpelweg de wil van het volk weerspiegelen. Bij ons zijn de sovjets gebureaucratiseerd als gevolg van het politieke monopolie van één enkele partij, die zelf een bureaucratie is geworden. Deze situatie kwam voort uit de uitzonderlijke moeilijkheden van socialistisch pionierswerk in een arm en achtergebleven land.
De Amerikaanse sovjets zullen zuiver en krachtig zijn, zonder noodzaak of mogelijkheid voor zulke maatregelen die de omstandigheden ons in Rusland oplegden. Uw onbekeerde kapitalisten zullen natuurlijk geen plaats voor zichzelf vinden in de nieuwe toestand. Het is moeilijk om Henry Ford voor te stellen als het hoofd van de sovjet van Detroit.
Toch is een brede strijd tussen belangen, groepen en ideeën niet alleen ondenkbaar – ze is onvermijdelijk. Eénjaren-, vijfjaren-, tienjarenplannen van bedrijfsontwikkeling; stelsels van nationaal onderwijs; de bouw van nieuwe basislijnen van vervoer; de transformatie van de boerderijen; het programma voor het verbeteren van de technologische en culturele uitrusting van Latijns-Amerika; een programma voor stratosfeercommunicatie; eugenetica – deze zullen allemaal controverse, krachtige verkiezingsstrijd en gepassioneerd debat doen opwekken in de kranten en op publieke bijeenkomsten.
Sovjet-Amerika zal immers niet het monopolie op de pers imiteren, dat de hoofden van Sovjet-Ruslands bureaucratie hebben. Hoewel Sovjet-Amerika alle drukkerijen, papierfabrieken en distributiemiddelen zou nationaliseren, zou dit een zuiver negatieve maatregel zijn. Het zou simpelweg betekenen dat het aan het particuliere kapitaal niet langer toegestaan is om te bepalen welke uitgaven er opgericht worden, of zij nu progressief of reactionair, ‘nat’ of ‘droog’, puriteins of pornografisch zijn. Sovjet-Amerika zou een nieuwe oplossing moeten vinden voor het vraagstuk van hoe de macht van de pers moet functioneren onder een socialistisch regime. Het zou gedaan kunnen worden op basis van evenredige vertegenwoordiging van de stemmen bij elke sovjetverkiezing.
Zo zou het recht van iedere groep burgers om de macht van de pers te gebruiken, afhangen van hun numerieke kracht – met hetzelfde principe toegepast op het gebruik van vergaderzalen, toekenning van zendtijd, enzovoort.
Zo zou het beheer en beleid van uitgaven niet door individuele chequeboekjes, maar door groepsideeën besloten worden. Dit zou kunnen betekenen dat er weinig rekening gehouden kan worden met kleine doch belangrijke groepen, maar het betekent simpelweg dat ieder nieuw idee gedwongen zal worden, zoals door de geschiedenis heen, om zijn bestaansrecht te bewijzen.
Het rijke Sovjet-Amerika kan grote bedragen opzij zetten voor onderzoek en uitvindingen, ontdekkingen en experimenten op ieder gebied. U zult uw stoutmoedige architecten en beeldhouwers, uw onconventionele dichters en onbevreesde filosofen niet verwaarlozen.
In feite zullen de Sovjet-Yankees van de toekomst Europa leiden op die vlakken waar Europa tot nog toe uw meester is geweest. Europeanen hebben weinig begrip van de macht van de technologie om het menselijk lot te beïnvloeden en hebben een houding aangenomen van spottende minachting tegenover ‘amerikanisme,’ in het bijzonder sinds de crisis. Toch markeert het amerikanisme de ware scheidslijn tussen de middeleeuwen en de moderne wereld.
Tot nu toe is Amerika’s verovering van de natuur zo gewelddadig en gepassioneerd geweest, dat u weinig tijd heeft gehad om uw filosofieën te moderniseren of om uw eigen kunstvormen te ontwikkelen. Daarom bent u vijandig geweest tegenover de leer van Hegel, Marx en Darwin. De verbranding van Darwins werken door de baptisten van Tennessee is slechts een onhandige weerspiegeling van de Amerikaanse afkeer van de evolutieleer. Deze houding is niet beperkt tot uw spreekgestoelten. Het is nog steeds onderdeel van uw algemene geestesgesteldheid.
Zowel uw atheïsten als uw quakers zijn vastberaden rationalisten. En uw rationalisme zelf is verzwakt door empirisme en moralisme. Het heeft niets van de genadeloze vitaliteit van de grote Europese rationalisten. Uw filosofische methode is dus zelfs nog meer verouderd dan uw economische stelsel en politieke instituties.
Vandaag de dag wordt u, redelijk onvoorbereid, gedwongen om die maatschappelijke tegenstellingen onder ogen te zien die onverwacht in elke samenleving opgroeien. U heeft de natuur veroverd door middel van het gereedschap dat uw inventieve geest geschapen heeft, om enkel uit te vinden dat uw gereedschap u bijna zelf vernietigd heeft. In tegenstelling tot al uw hoop en verlangens, heeft uw ongehoorde rijkdom ongehoorde tegenslagen geproduceerd. U hebt ontdekt dat maatschappelijke ontwikkeling geen simpele formule volgt. Aldus bent u in de school van de dialectiek gedreven – om daar te blijven.
Er is geen terugkeer uit mogelijk richting de heersende denk- en handelswijze van de zeventiende en achttiende eeuw.
Terwijl de romantische domkoppen van nazi-Duitsland dromen over het herstel van het oude ras van Europa’s Donkere Bos tot zijn oorspronkelijke zuiverheid, of beter gezegd, zijn oorspronkelijke vuiligheid, zult u Amerikanen, na een stevige grip te hebben verkregen over uw economische machine en uw cultuur, werkelijk wetenschappelijke oplossingen toepassen op het probleem van de eugenetica. Binnen een eeuw zal er uit uw smeltkroes van rassen een nieuw soort mens voortkomen – de eerste die het waardig is om de naam Mens te dragen.
Nog één laatste voorspelling: in het derde jaar van de sovjetheerschappij in Amerika zult u geen kauwgom meer kauwen!
* NRA = National Recovery Administration, een door president Roosevelt in 1933 opgezet overheidsagentschap dat probeerde het Amerikaans kapitalisme uit de Grote Depressie te halen via vrijwillige samenwerking tussen bedrijven en kleine concessies aan de arbeiders op prijsgebied. De NRA faalde en werd in 1935 ongrondwettelijk verklaard en opgedoekt. Het symbool was de blauwe adelaar (Blue Eagle). De Brain Trust is de naam voor de adviseurs van Roosevelt.
Vertaald door Zowi Milanovi, van het Engelstalige origineel op www.marxists.org
