In korte tijd zagen we de opkomst van de European Super League, een nieuw voetbaltoernooi van de grootste clubs in Europa. Na enkele dagen van protest is dit plan weer in elkaar gestort. Wat zit hierachter?
In min of meer 48 uur zagen we zowel de aankondiging als afkondiging van de Super League. Dit was een plan van de 12 CEO’s van de 12 rijkste Europese voetbalclubs, om een alternatief voor de Champions League te creëren, omdat “het voor supporters veel interessanter is om wedstrijden van hoog niveau te kijken, zoals Manchester UTD tegen Real Madrid, dan om deze twee teams tegen mindere teams te zien spelen.” In werkelijkheid zochten de CEO’s gewoon een manier om meer geld te verdienen, zoals altijd.
Wat is de Super League?
Zoals we kunnen lezen in de eerste verklaring: “De oprichting van de Super League vindt plaats in tijden dat de globale pandemie de instabiliteit van het bestaande economische model van Europees voetbal heeft vergroot. […] De nieuwe competitie zal beduidend grotere economische groei opleveren.” Dus in feite is dit geen sportieve maar financiële verklaring.
Het idee om een exclusief kampioenschap op te zetten doet al de ronde sinds 1998, enkel de vorm is veranderd. Natuurlijk heeft de inkomstendaling in verband met de COVID-19-pandemie het proces versneld. In de nacht van 18 op 19 april werd het project aangekondigd.
De deelnemende clubs zijn Manchester United, Manchester City, Liverpool, Tottenham, Chelsea, Arsenal (Premier League, Engeland), Juventus, Milan, Internazionale (Serie A, Italië), Real Madrid, Altletico Madrid, Barcelona (Liga, Spanje). Er werden uitnodigingen verzonden naar Paris Saint-Germain (Ligue 1, Frankrijk) en Bayern München (Bundesliga, Duitsland) maar deze hebben beide geweigerd. Geen enkel Nederlands voetbalteam werd uitgenodigd, maar dat komt omdat de Eredivisie, in de opinie van deze lieden, niet interessant en rijk genoeg is.
De 12 bovengenoemde teams zouden een vaste plek in de competitie hebben (geen degradatie mogelijk, wat een groot schandaal is). Er zouden dan nog 3 teams met een vaste plek bijkomen en 5 teams die op basis van prestatie toegelaten zouden worden.
Dit is een competitie die enkel aan de wensen van de grote clubeigenaars voldoet. Deze 15 teams (of merken) zullen altijd aan de competitie meedoen, zonder enige mogelijkheid van degradatie, en de rest kan stikken.
Een grote financiële zeepbel
Die 12 voetbalclubs staan bovenaan in de FIFA-ranglijst (niet allemaal, overigens), maar zijn ook kampioen in schulden maken: de schuld van Manchester City is bijvoorbeeld €173,2 miljoen en van Tottenham zelfs €898 miljoen. De rest van de clubs heeft soortgelijke cijfers (bron: Soccerex Footbal Finance 100, 2020). De situatie verslechterde toen de kampioenschappen geannuleerd werden in de eerste helft van 2020; toen er zonder publiek gespeeld mocht worden werd de daling minder steil, maar sponsoren en TV-zenders konden de daling niet stoppen.
Al decennia lang overleven voetbalclubs door het maken van schulden. Allerlei financieel en fiscaal gegoochel en belastingvoordelen hebben de schulden niet opgelost.
De hele operatie had dus precies dit doel: in ruil voor deelname aan een toernooi met enkel wedstrijden van hoog niveau (wekelijks), zouden die clubs allemaal de som van €3,5 miljard ontvangen. Wie zit hierachter? De Amerikaanse bank JP Morgan. Ze zouden dit bedrag (inclusief rente) binnen 20 jaar moeten terugbetalen, uit de inkomsten van de competitie, voornamelijk door de verkoop van uitzendrechten. Omdat de ticketprijzen al erg hoog zijn, zouden de prijzen in deze ‘topcompetitie’ waarschijnlijk absurd hoog zijn, zonder de reiskosten nog eens mee te tellen. Niet echt iets voor de gemiddelde supporter uit de Engelse, Italiaanse of Spaanse arbeidersklasse.
Supporters zeggen nee!
De ochtend na de aankondiging van de Super League gingen clubsupporters de straten op, in het bijzonder in Engeland. Zij droegen vaandels met als hoofdslogan “Shame on you”. Duizenden supporters verzamelden zich voor het stadion om tegen deze gekte te protesteren. Natuurlijk was het voor hen niet mogelijk het stadion te betreden (omdat wedstrijden nog zonder publiek gespeeld worden), maar zij volgden hun teams en zorgden ervoor dat deze naar hen luisterden. Er was een stemming van woede voelbaar. Een andere slogan die veel gebruikt werd was “Created by the poor, stolen by the rich,” die de spijker op de kop slaat.
Veel spelers en ex-spelers drukten ook hun teleurstelling uit. Zie bijvoorbeeld deze video van Gary Neville, voormalig speler bij Manchester United.
GARY NEVILLE SPITTING FACTS. pic.twitter.com/5gKG96B36G
— FutbolBible (@FutbolBible) April 18, 2021
Tegelijkertijd zijn veel mensen niet echt overtuigd van de hypocriete ‘protesten’ van FIFA en UEFA, aangezien deze instanties zeker niet de ‘goederiken’ zijn die de sport verdedigen tegen de ‘slechteriken van het grote geld’. Maar later meer daarover.
Degenen die de laatste dagen geprotesteerd hebben, zijn de echte supporters, die echt van voetbal houden en er ook van genieten wanneer er tegen ‘mindere’ teams gespeeld wordt. Sowieso winnen de ‘topteams’ niet altijd, zoals afgelopen woensdag duidelijk werd in Italië, toen Internazionale gelijkspel speelde (tegen Spezia, een team dat net vorig jaar gepromoveerd werd) en Milan een wedstrijd verloor tegen Sassuolo (een team in de middenmoot).
De Super League ging uiteindelijk niet door wegens deze protesten, toen het ene na het andere team zich terugtrok uit de liga. De laatste die zich terugtrok was Juventus, wat geen groot nieuws is, aangezien zijn voorzitter Agnelli ook verbonden is met Fiat, en dus gewend is om geld te verdienen over de ruggen van de Italiaanse arbeidersklasse.
Chelsea fans protest the Super League outside Stamford Bridge 🙅♂️ pic.twitter.com/DESCtgKI2d
— Goal (@goal) April 20, 2021
Geen vertrouwen in FIFA en UEFA
Zoals hierboven gezegd, zijn FIFA en UEFA geen goede instituties: uiteindelijk hebben ze zelfs het oprichtingsproces van de Super League geholpen. Hun dreiging om spelers van de Super League teams uit te sluiten van andere competities, was zeer sterk op de eerste dag maar daarna een stuk milder. In werkelijkheid heeft UEFA die teams nodig omdat ze prestige en geld in het laatje brengen van de oude toernooien. De botsing tussen UEFA, FIFA enerzijds en SL anderzijds ging eigenlijk over twee verschillende manieren om winst te maken uit de voetbalsport. En dit is nog maar het topje van de ijsberg.
Het voetbal begon al te veranderen in 1974, toen miljoenen gespendeerd werden om het Wereldkampioenschap te sponsoren. Daarna begon alles te draaien om hoeveel winst er gemaakt kon worden. Voetbalclubs staken zich in de schulden om overgewaardeerde spelers te kopen, aan wie enorme salarissen betaald worden. Salarissen van spelers als Cristiano Ronaldo (€31 miljoen) of Lionel Messi (€71 miljoen) zijn uiteraard absurd, maar bijna alle spelers krijgen enorme salarissen.
Het protest van UEFA en FIFA komt niet voort uit een bepaalde passie voor de favoriete sport van de arbeidersklasse en een compassie voor de fans. Ze vertonen een grote hypocrisie waar het om geld gaat. Bijvoorbeeld, het besluit om het WK 2022 in Qatar te spelen is genomen om financiële redenen en we moeten herinneren dat er ongeveer zesduizend arbeiders om het leven zijn gekomen tijdens de bouw van de stadions. Het idee om het volgende WK te boycotten gaat rond onder sommige spelers.
Houd je van voetbal, strijd dan tegen het kapitalisme!
De situatie die we hierboven hebben omschreven is niet hoe wij het voetbal (of enige andere sport) zouden willen zien. Het is duidelijk dat voetbal een markt is voor het grote kapitaal, waar winstgevendheid boven de sport en de fans gaat.
De boze stemming die we de afgelopen dagen hebben gezien moet nu gericht worden tegen het gehele verrotte en gecorrumpeerde systeem. Dit was waarom de verscheidene supportersorganisaties oorspronkelijk werden opgezet, om op te komen voor de gewone fans.
Wat we nodig hebben zijn clubs onder publiek bezit, die de belangen kunnen dienen van supporters, spelers, coaches en de bredere gemeenschap. Momenteel daarentegen is het spel zo opgezet dat primair de belangen worden gediend van het grote bedrijfsleven: miljardair-investeerders; multinationals en banken; grote mediamonopolies en TV-omroepen.
We kunnen de UEFA en FIFA niet vertrouwen. Ze moeten vervangen worden door werkelijk democratische organen die handelen in het belang van het spel, niet in dat van hun geheime bankrekeningen.
De Super League was simpelweg de nieuwste en meest zichtbare onthulling van alles wat er mis is in het voetbal – en alles wat er mis in met het kapitalistische systeem zelf. De oplossing is duidelijk: strijd voor een spel voor het gewone volk! Strijd om gehoord te worden! Strijd voor het socialisme! Recente gebeurtenissen tonen aan dat we – wanneer we verenigd, georganiseerd en gemobiliseerd zijn – kunnen winnen. Strijdbaarheid loont. Als de Super League verslagen kan worden, dan is alles mogelijk.
