De klassenstrijd in België is opgelaaid met een serie stakingsacties over de taalgrenzen heen. Op 15 december zal er een nationale staking plaatsvinden. We interviewden André Gonsalis van Vonk België.
De klassenstrijd in België is opgelaaid met een serie stakingsacties over de taalgrenzen heen. Op 15 december zal er een nationale staking plaatsvinden. We interviewden André Gonsalis van Vonk België.
Wat is de directe aanleiding voor de acties?
De acties zijn gericht tegen de maatregelen van de nieuwe regering, die in functie is sinds 11 oktober. Die valt de verworvenheden van de bevolking lijnrecht aan: een indexsprong1, verhoging van de pensioenleeftijd tot 67 jaar in 2030 in plaats van 65 nu, verhoging van het recht op brugpensioen2 met 4 jaar; jongeren wordt het recht op een uitkering, die ze nu hebben na beëindigen van hun studies, afgenomen. Met een eenmalige indexsprong verliest iemand die vandaag 30 jaar is gemiddeld 30.000 euro op het einde van de loopbaan. Het gemorrel aan het pensioen in de openbare diensten gaat maandelijks tussen 100 en 250 euro kosten. Dit is een homogeen rechtse regering, voor de eerste maal in 30 jaar zonder deelname van de socialisten. Er heerst een gevoel dat zij degenen doet betalen die daartoe het minst in staat zijn en tegelijkertijd met geschenken strooit naar degenen die het niet nodig hebben, bv. in de vorm van belastingverlaging voor de bedrijven. Dit gevoel is natuurlijk zeer juist. Dit is een regering voor, van en door de rijken. De aanval die wordt ingezet tegen de sociale zekerheid en de arbeidersbeweging is de grootste sinds 60 jaar. Voor grondiger uitleg, zie bijvoorbeeld http://pvda.be/regeerakkoord
Welke organisaties doen er mee aan de acties?
Het zwaartepunt van het verzet ligt bij de vakbonden. Alle vakbonden trekken (voorlopig?) aan het zelfde zeel: de socialistische, waar de meeste van onze kameraden in werken, de Christelijke (en grootste) en de liberale vakbond. Het verzet klinkt radicaal, maar de grondtoon is toch reformistisch. De teneur is, “ja we moeten besparen, maar deze regering verdeelt de lasten niet eerlijk.” De opiniebijdrage van Leemans, de voorzitter van de Christelijke vakbond, is een goed voorbeeld hiervan. Zie: http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/opinieblog/opinie/1. Naast deze zware bataljons komen er nog anderen groepen in actie. De campagne gevoerd door de culturele en sociale sector onder de naam Hart boven Hard is zeer succesvol. Hiermee krijgt het syndicale protest een breder draagvlak. Het verzet wordt zo een echt breed maatschappelijk protest. Tijdens de provinciale stakingsdagen organiseerde Hart boven Hard ook heuse fietstochten langs de talrijke piketten. Studenten waren één van de eersten om te protesteren maar dat protest is wat verzand. In Vlaanderen richtte het protest zich in eerste plaats tegen de verhoging met 50 procent van het inschrijvingsgeld. De Franstalige studenten ageerden tegen een verdekte numerus clausus in de Geneeskunde en tegen bezuinigingen in het onderwijs. Opmerkelijk is dat we hier opnieuw een sterke poging hebben gezien van eenmaking van het protest boven en onder de taalgrens. Sommige groepen zoals de havenarbeiders, de politie(!) en de werknemers van het openbaar vervoer hebben ook nog hun eigen eisen die gemakkelijk kunnen uitmonden in staking.
Hoe reageren de politici en de werkgevers?
De politici reageren op voorspelbare wijze. De meerderheid steunt natuurlijk de maatregelen, zij het dikwijls nog op een verwarde manier en met enkele interne tegenstellingen. De oppositie is scherp, maar niet altijd overtuigend. Weinigen komen uit boven de mantra “dat de lasten eerlijk verdeeld moeten worden”. Het beste standpunt komt van de PVDA, een kleine linkse partij die voortkomt uit een vroegere maoïstische sekte. Maar ook hun alternatief is een achteruitgang tegenover het verkiezingsprogramma, waarmee zij in de vorige verkiezingen voor het eerst verkozenen haalden links van de traditionele sociaaldemocratie. Zie: http://pvda.be/cactusplan. Hun programma is in het beste geval, links reformistisch. De PVDA mist hiermee de kans om een breder antikapitalistisch perspectief te geven.
Wat betreft de werkgevers: dit is de regering van de patroons en natuurlijk steunen zij deze regering voluit. Ze zeggen dat er “geen alternatief is”, dat “de maatregelen zelfs nog niet ver genoeg gaan”, ook al verwijten sommigen de regering “gebrekkige communicatie”.
Wat doet Vonk om de acties te ondersteunen?
We nemen natuurlijk deel aan de acties en proberen een ideologische impact te hebben door het publiceren van standpunten. In onze tussenkomsten benadrukken we dat de brutale soberheid het gevolg is van de crisis van het kapitalisme. Vandaag bestaat er geen kapitalisme zonder soberheid. Dit is in onze uitleg dan de opstap naar een revolutionair socialistisch alternatief. We publiceren wekelijks een korte tekst op onze website om aan te geven wat volgens ons de weg vooruit is. Dit is de laatste tekst: http://vonk.org/Politiek/hard-tegen-hard-regering-op-ramkoers-met-de-arbeidersklasse.html
Wat kunnen wij verder nog verwachten?
Na de grote betoging van 6 november met meer dan 120.000 deelnemers (de tweede grootste vakbondsbetoging sinds de Tweede Wereldoorlog) worden er per groep van provincies (Nederlandstalige en Franstalige) beurtstakingen gehouden van 24 uur. De twee eerste stakingen waren zeer succesvol. Er komt er nog één op 8 december. Dit alles gaat uitmonden in een algemene 24-uursstaking op 15 december van alle economische sectoren over het hele land. Op 11 december gaat ook het hele spoorwegnet plat door een landelijke staking. De politievakbonden dreigen met ‘het blokkeren van het land’ op 12 december op hun eisen kracht bij te zetten. De woede is groot en zo is ook het gevoel van eenheid. De beurtstakingen werden tot nu toe zeer goed opgevolgd zowel in Vlaanderen als in Wallonië. De vakbondsleiding snakt naar een geste van de regering in de vorm van een of andere toegeving of aanpassing van een asociale maatregel. Zo koestert ze de hoop om de stakingsbeweging te kunnen stopzetten. Deze regering heeft echter gekozen voor de frontale aanval. Bijna alle maatregelen waartegen er geprotesteerd wordt zitten gewoon in de regeringsverklaringen (van de Vlaamse en federale regering) en werden goedgekeurd door de parlementen. De enige manier om ze tegen te houden is dus de val van deze regering(en). Het is een oordeel waar de meerderheid van de actievoerders nog niet toe gekomen is. Na 15 december denk ik dat alles mogelijk is. Doodbloeden zal de beweging bijna zeker niet, maar de vorm die ze zal aannemen is nog niet duidelijk. Zoals Alan Woods [theoreticus van onze internationale organisatie, de IMT] soms zegt: “expect the unexpected”.
1. De index is een mechanisme dat alle lonen, pensioenen en uitkeringen in België automatisch aanpast aan de levensduurte. Telkens de inflatie met 2% stijgt worden de lonen met een zelfde percentage verhoogd. Een indexsprong betekent dat dit de volgende keer niet zal gebeuren wat voor iedereen een koopkrachtverlies van 2% betekent.↩
2. Brugpensioen is een stelsel waarbij werkenden vervroegd pensioen kunnen aanvragen. Zij moeten wel beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt, maar krijgen bovenop hun werklozensteun ook nog een toelage van de staat en dikwijls ook van hun laatste werkgever. Het een systeem varieert wat van sector tot sector, maar in de meeste jobs was het een recht om op brugpensioen te gaan op 58 jaar. Dit wordt nu opgetrokken tot 62. Het systeem werd vooral ook gebruik wanneer een bedrijf overging tot collectieve ontslagen of sluiting. Dan kon brugpensioen al vanaf 55 jaar of zelfs vroeger. Dit ligt allemaal op de hakbijl.↩
