Het volgende artikel komt uit Vonk nr. 10 en dateert uit november. Het beschrijft ons standpunt m.b.t. het referendum over het Associatieverdrag met Oekraïne. Wij zijn zowel tegen het officiële ja- en nee-kamp. In plaats daarvan pleiten we voor een socialistische nee-campagne, in het belang van de Nederlandse en Oekraïense werkende klasse.
Inmiddels is duidelijk dat de conservatief-liberaal Joshua Livestro de ja-campagne leidt, daarbij gefinancierd door de miljardair George Soros. Voor ons is het duidelijk, wij zijn zowel tegen het ja-kamp als tegen de rechtse nationalisten in het nee-kamp. Voor een socialistisch nee-geluid.
Voor de rechtse alliantie achter Geenpeil is het allemaal duidelijk. Het referendum is bedoeld om een symbolische tik uit te delen aan de EU. De EU is een ondemocratische, belastinggeld verslindende moloch die steeds meer macht uit de handen haalt van de Nederlandse burger, die nu een oorlog met Rusland dichterbij brengt door Oekraïne binnen de invloedssfeer te willen brengen. Dit is de gedachtegang achter de nee-stem, waar de organisatoren vierkant achter staan. Tijdens het inzamelen van de handtekeningen wisten deze de partijen PVV, VNL, 50+, Partij voor de Dieren en SP achter zich te krijgen, politiek gezien een vreemd genootschap.
Het ja-kamp
De voorstanders van het Associatieverdrag zijn niet blij met het referendum en de nee-campagne. Het wordt gezien als een verstoring van de 'business as usual' van de heersende klasse. De Europese heersende klasse probeert al sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie de voormalige Oostblokstaten en deelrepublieken van de Sovjet-Unie binnen haar invloedssfeer te krijgen. Vanuit Volkskrant, NRC Handelsblad en partijen als VVD, CDA en D66 kwamen hysterische reacties over hoe 'onverantwoord' dit referendum was en dat de organisatoren 'handlangers van Poetin' waren.
De voorstanders praten over het beschermen van het kleine heldhaftige Oekraïne tegen het grote boze Rusland. Ze praten over de democratische waarden waar de EU voor zou staan en hoe Oekraïne sinds Maidan tot de democratische Europese familie zou willen toetreden. Je zou haast denken dat ze in hun eigen propaganda zouden geloven.
Hoe democratisch zijn de waarden van de EU? Vraag dat maar niet aan de Griekse bevolking, die de Syriza-regering verkoos om tegen door de EU opgelegde bezuinigingen te vechten, daarna in een referendum overweldigend aangaf tegen bezuinigingen te zijn, maar wiens regering toen door de EU op de knieën gedwongen werd en moest inschikken.
Deze 'democratische EU' steunt nu een oligarchische regering in Oekraïne die de democratische rechten steeds verder uitholt, de Communistische Partij heeft verboden en een burgeroorlog voert in het oosten van het land, waarbij er veel onschuldige burgerslachtoffers vallen. Deze regering steunt hierbij op extreemrechtse vrijwilligersbataljons, die in geheel Oekraïne een terreurcampagne voeren tegen iedereen die geen Oekraïens nationalist is. Dit alles past blijkbaar binnen de 'democratische waarden' van de EU, die in werkelijkheid alleen geïnteresseerd is in verdere toegang tot de Oekraïense markt ten nadele van de Russen.
De argumenten van het nee-kamp
Voor het nee-kamp van GeenStijl, het Burgercomité EU en het Forum voor Democratie ligt het probleem dat de steeds verdere uitbreiding van de EU tegen de wil van de burger in gaat. De nationale democratie wordt buitenspel gezet. Het Associatieverdrag met Oekraïne is daarbij een opstapje naar een EU-lidmaatschap van Oekraïne en dat zal betekenen dat er veel belastinggeld naar Oekraïne zal vloeien, terwijl Oekraïense arbeidsmigranten deze kant op komen en de geopolitieke verhoudingen met Rusland tot verdere conflicten zullen leiden.
Een Associatieverdrag betekent echter niet automatisch ook een lidmaatschap. Turkije is bijvoorbeeld ook nog geen lid van de EU en zal dat ook niet snel worden, aangezien de onenigheden tussen de heersende klassen van grote EU-landen als Duitsland en Frankrijk met de Turkse heersende klasse. Een daadwerkelijk lidmaatschap hangt van vele factoren af. Een deel van de EU-haviken, zoals Verhofstadt en Van Baalen (die in Kiev de Maidan-demonstranten zaten aan te moedigen) willen Oekraïne als lid bij de Unie om verdere toegang tot de markt te krijgen en de Russische invloed verder terug te duwen. Binnen Duitsland, dat afhankelijk is van een goede relatie met Rusland, zal er echter worden aangedrongen op een meer gebalanceerde benadering van zowel goede verhoudingen met Oekraïne als met Rusland. Gezien de grote macht van Duitsland binnen de EU, is een lidmaatschap niet direct waarschijnlijk.
Het Associatieverdrag betekent echter wel een verdere politieke en economische samenwerking met de EU, waarbij Oekraïne binnen de EU-invloedssfeer wordt getrokken. Dit betekent inderdaad dat er verdere geldstromen richting de Oekraïense staat en oligarchen zullen gaan voor ondersteuning van het zwakke politieke en economische bestel, met als doel om Oekraïne richting de Europese markt te trekken, weg van Rusland. Dit zal met vele neoliberale bezuinigingspakketten verlopen, hetgeen nu al aan de orde is. Dit is niet in het belang van zowel de Nederlandse als de Oekraïense werkende klasse. De EU is geen vertegenwoordiger van hun belangen.
Het zal voor Oekraïners gemakkelijker worden om een visum te verkrijgen om naar West-Europa te trekken. De tegenstand vanuit het nee-kamp hiertegen laat hun bekrompen nationalistische positie zien. Door de complete onbekwaamheid van de Oekraïense oligarchie om in het land te investeren, zijn vele Oekraïners gedwongen om elders naar werk te zoeken. Juist door hen toe te staan om in West-Europese landen te werken (zonder schijnconstructies) kan overuitbuiting en oneerlijke concurrentie voorkomen worden, zodat ze niet in de illegaliteit belanden. Dit is in het belang van zowel de Oekraïense als West-Europese arbeiders.
Het nee-kamp prijst de Nederlandse natiestaat als democratisch alternatief voor de bureaucratische en megalomane EU. Deze positie, die men ook bij de PVV vindt, gaat uit van een natuurlijke nationale democratische orde die van bovenaf verstoord wordt door een Europese bureaucratie. Hoewel de Europese instanties zeker ondemocratisch zijn, staan deze niet kaarsrecht tegenover de Nederlandse staat. De instanties van de Europese Unie zijn opgericht om de gemeenschappelijke Europese markt te versterken. De Europese gemeenschappelijke markt en instituties zijn opgericht door de heersende klassen van de verschillende Europese landen (Frankrijk en Duitsland voorop) om de beperkingen van de natiestaat enigszins te kunnen omzeilen.
Het is een illusie om te denken dat de Nederlandse staat een democratisch alternatief is. Zelfs als Nederland geheel uit de EU zou stappen, zou Nederland geen soeverein democratisch land zijn. De touwtjes zouden nog steeds in handen zijn van de 1%, de financiële markten, de raden van commissarissen van de grote banken en bedrijven. Daarom verzetten wij ons tegen dit bekrompen reactionaire idee van een kapitalistisch Nederland met een groot hek eromheen.
Voor een socialistisch nee-geluid
Wij steunen geen van beide kampen. Het gaat ons erom: wat is in het belang van de werkende klassen van Nederland en Oekraïne? Het is voor ons duidelijk dat de Europese Unie geen instantie is in het belang van de Europese werkenden, werklozen, ouderen en jongeren. Het is een orgaan dat is opgericht om de kapitalistische economieën van Europa te verenigen en een gemeenschappelijke politiek te voeren in het belang van de Europese banken en multinationals.
Delen van de Oekraïense bevolking (voornamelijk in het westen van het land) koesteren de hoop dat aansluiting bij de EU hun problemen kan oplossen, maar dat is een illusie. In het oosten van het land vreest een groot deel van de werkende bevolking dat de toenadering tot de EU zal leiden tot het sluiten van de (op Rusland georiënteerde) Donbas-industrie en een toenemende werkloosheid, iets dat veel dichter bij de waarheid ligt.
Wij zijn tegen de politiek van de EU, die overeenkomt met de politiek van de Europese banken en multinationals. Wij zijn tegen steun aan de Oekraïense regering, die wrede bezuinigingspakketten doorvoert, democratische rechten inperkt en extreemrechtse terreurbataljons steunt.
Om die reden roepen wij op tot een socialistische nee-stem op 6 april. Tegen de kapitalistische EU, voor een socialistisch alternatief voor de Europese volkeren!
