Lees hier de verklaring van de Revolutionaire Communistische Internationale (RCI) over de Russische militaire interventie in Oekraïne.
Het eerste oorlogsslachtoffer is de waarheid. Dit is ook het geval bij de Russische militaire interventie in Oekraïne. Marxisten moeten in staat zijn om door de mist van leugens en oorlogspropaganda heen te prikken en de werkelijke redenen achter het conflict te analyseren; wat het heeft veroorzaakt; en de werkelijke belangen die schuilgaan achter de excuses en rechtvaardigingen van de verschillende betrokken partijen. Bovenal moeten we dit doen vanuit het oogpunt van de belangen van de wereldwijde arbeidersklasse.
Wij zijn tegen de interventie van Rusland in Oekraïne, maar zijn dat om onze eigen redenen, die we hier zullen uitleggen en die niets te maken hebben met het schandalige geschreeuw van de goedkope media. Het zou vanzelfsprekend moeten zijn dat het onze eerste plicht is om de walgelijke leugens en de hypocrisie van de VS en het westerse imperialisme aan de kaak te stellen.
Ze veroordelen luidkeels de invasie van Rusland in Oekraïne met het argument dat het een schending is van "nationale soevereiniteit" en "het internationaal recht".
Deze verklaringen rieken naar hypocrisie. Het Amerikaanse imperialisme en zijn Europese lakeien zijn juist degenen met een lange en bloedige geschiedenis van schendingen van de nationale soevereiniteit en het zogenaamde internationale recht.
In het nastreven van hun imperialistische doelen hebben ze nooit geaarzeld om soevereine staten te bombarderen en binnen te vallen (Irak), burgers af te slachten (Vietnam), fascistische militaire staatsgrepen te organiseren (Chili) en politieke moorden te plegen (Allende, Lumumba). Zij zijn de laatste mensen op aarde die het recht hebben om lezingen te geven over de deugden van vrede, democratie en humanitaire waarden.
Al het gepraat over Oekraïense soevereiniteit wordt tegengesproken door het feit dat het land sinds de overwinning van de Euromaidan-beweging in 2014 onder toenemende overheersing van de VS staat. Alle belangrijke hefbomen van de economische en politieke macht zijn in handen van een corrupte oligarchie en haar regering, die op haar beurt de marionet is van het Amerikaanse imperialisme en een pion in haar handen.
Het IMF dicteert het economische beleid van Oekraïne en de Amerikaanse ambassade speelt een sleutelrol in de vorming van haar regeringen. In feite is de huidige oorlog voor een groot deel een Amerikaans-Russisch conflict dat zich afspeelt op het grondgebied van Oekraïne.
De agressie van de NAVO
Na de ineenstorting van de Sovjet-Unie was Rusland ernstig verzwakt op het internationale toneel. Ondanks alle beloften van het tegendeel maakte het Amerikaanse imperialisme van dit feit gebruik om naar het oosten op te schuiven en de NAVO uit te breiden tot aan de grenzen van Rusland.
In deze context voelde het Amerikaanse imperialisme zich almachtig en verkondigden de mensen in Washington een "Nieuwe Wereldorde". Het Amerikaanse imperialisme intervenieerde in voormalige invloedssferen van de Sovjet-Unie, zoals Joegoslavië en Irak. Rusland moest de vernedering ondergaan van de NAVO-oorlog tegen Servië. Dit werd gevolgd door een voortdurende reeks "kleurenrevoluties" om pro-westerse regeringen te installeren; de stationering van troepen in Oost-Europa, gepaard met militaire oefeningen dicht bij de grenzen van Rusland; en talloze andere provocaties.
Maar alles heeft zijn grenzen. Er kwam een punt waarop de Russische heersende klasse, van wie Poetin de belangen behartigt, zei dat het genoeg was. Dat punt werd bereikt in 2008, met de oorlog in Georgië, dat van plan was lid te worden van de NAVO.
Rusland maakte gebruik van het feit dat het Amerikaanse imperialisme was vastgelopen in Irak en voerde een korte, scherpe oorlog tegen Georgië, vernietigde zijn leger (dat was getraind en uitgerust door de NAVO) en trok zich vervolgens terug, na steunpunten te hebben bemachtigd in de Abchazische en Zuid-Ossetische republieken, die zich hadden afgescheiden van Georgië.
De omverwerping van de regering-Janoekovitsj in Oekraïne door Euromaidan betekende een verdere opmars van de belangen van de VS en de NAVO - deze keer in het historische grensgebied van Rusland. Die provocatie ging te ver en Rusland reageerde in 2014 met de annexatie van de Krim - die grotendeels wordt bewoond door een Russischtalige bevolking en waar de Zwarte Zeevloot van de Russische marine, met als thuishaven Sebastopol, is gevestigd. Ze verleenden ook militaire steun aan de rebellen in de burgeroorlog tussen de Russischtalige bevolking van de Donbas en het rechts-nationalistische regime in Kiev. Het Westen protesteerde en voerde sancties in, maar er waren geen ernstige gevolgen voor Rusland.
In 2015, toen duidelijk werd dat de VS niet bereid was om grondtroepen in te zetten in Syrië, greep Rusland in aan de kant van Assad en bepaalde het de uitkomst van de burgeroorlog. Syrië was belangrijk voor Rusland omdat het zijn enige marinebasis in de Middellandse Zee huisvest. De uitkomst was een ernstige tegenslag voor het Amerikaanse imperialisme in een regio die er van strategisch belang voor is.
Poetin ziet nu een nieuwe kans om de macht van Rusland opnieuw te bevestigen. De VS hebben net een vernederende nederlaag geleden in Afghanistan. Rusland was in staat om in 2020 vrede te brengen in de oorlog tussen Azerbeidzjan en Armenië; in 2020-2021 greep het in om Loekasjenko in Wit-Rusland te steunen; en begin 2022 kwam het militair tussen in Kazachstan.
Een fatale rol speelden de toegenomen provocaties van de Zelensky-regering. Na de omverwerping van Janoekovitsj in 2014 drong de Oekraïense regering aan op lidmaatschap van de NAVO en de EU. Dit werd vervolgens in 2020 in de grondwet vastgelegd. Zelensky, de tot president omgevormde komiek, was in 2019 gekozen omdat hij een buitenstaander zou zijn, iemand die de politiek zou opschonen, zou afrekenen met de oligarchen en tegelijkertijd vrede zou sluiten met Rusland.
Onder druk van uiterst rechts, en aangemoedigd door Washington, voerde hij echter het tegenovergestelde beleid.
De kwestie van het NAVO-lidmaatschap stond weer hoog op de agenda en werd nadrukkelijk naar voren geschoven. Rusland ziet dit terecht als een bedreiging. Men zou kunnen zeggen dat dit niet het geval is en dat andere landen die aan Rusland grenzen al deel uitmaken van de NAVO. Maar dit gaat volledig voorbij aan het punt. De huidige situatie is juist het resultaat van decennialang westers imperialisme dat Rusland probeert te omsingelen, dat nu terugslaat.
Was de invasie onvermijdelijk?
Op dialectische wijze veranderde kwantiteit in kwaliteit. Om in natuurkundige termen te spreken: er was een kritiek punt bereikt waarop het uitbreken van vijandelijkheden duidelijk op de agenda stond.
Er zijn echter altijd verschillende opties, zelfs in oorlogen. Als Poetin zijn doelen had kunnen bereiken zonder al die moeite te doen om binnen te vallen, met alle risico's en kosten van dien, dan had hij daar uiteraard de voorkeur aan gegeven. Die mogelijkheid bestond zeker in eerste instantie en leek ons de meest waarschijnlijke hypothese.
Er waren enkele aanwijzingen dat de VS bereid zouden zijn om bepaalde concessies te doen. En waarom niet? Biden zei immers publiekelijk dat de kwestie van het NAVO-lidmaatschap van Oekraïne voorlopig van de agenda was. Maar uiteindelijk verliepen de gebeurtenissen anders.
Poetin gebruikte de dreiging van militaire actie (terwijl hij ontkende dat hij die zou uitvoeren) om het Amerikaanse imperialisme aan de onderhandelingstafel te krijgen. Zijn eisen waren duidelijk genoeg: geen NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne, een einde aan de opmars van de NAVO naar het oosten en veiligheidsgaranties in Europa.
Deze eisen kwamen precies overeen met de belangen van het Russische kapitalisme en stonden dus lijnrecht tegenover die van Washington. Het Amerikaanse imperialisme was daarom niet bereid om ook maar een duimbreed toe te geven aan de Russische eisen. Maar het was ook niet bereid om grondtroepen in te zetten voor de verdediging van Oekraïne. De dreigingen met sancties, die niet werden ondersteund door militaire actie, hielpen Poetin natuurlijk niet af te schrikken.
Alles heeft zijn eigen dynamiek. Toen Poetin niet de verwachte concessies kreeg, restte hem niets anders dan in actie te komen. De tijd van spelletjes spelen was voorbij.
Wat was de reden voor de koppige weigering van het Amerikaanse imperialisme om concessies te doen? Het kon niet zo zijn dat ze toegaven aan dreigementen. Dat zou het gezag van het Amerikaanse imperialisme op wereldschaal verder hebben ondermijnd. Maar hetzelfde gold vanuit het oogpunt van Poetin.
De halsstarrige weigering van het Westen om de eisen van Rusland zelfs maar in overweging te nemen, plaatste hem in een positie waarin hij ofwel moest handelen naar aanleiding van zijn dreigementen ofwel moest terugkrabbelen. Dat bepaalde de verdere gang van zaken.
Als een man die een potje schaak aan het spelen was, had Poetin al rekening gehouden met de onwil van het westerse imperialisme om direct tussen te komen met troepen in Oekraïne, en hij had de kosten van de sancties al doorberekend.
Met een formidabele troepenmacht van 190.000 man die al aan de grenzen van Oekraïne was verzameld, stond zijn volgende zet al vast.
Elke aanvalsoorlog heeft altijd een rechtvaardiging nodig. Voor de consumptie van de publieke opinie in Rusland gebruikte Poetin het excuus van de Oekraïense beschietingen van Donetsk, die hij bestempelde als "genocide". Dat is weliswaar overtrokken, maar het moet niet zo lichtzinnig worden afgedaan als het door de imperialisten is gedaan.
De wrede onderdrukking van de Russischtalige bevolking van Donbas door het Oekraïense leger staat niet ter discussie. In de afgelopen acht jaar zijn er ongeveer 14.000 mensen gedood in dat conflict, en de overgrote meerderheid daarvan waren burgers uit de Donetsk-regio. Naar schatting is 80 procent van de granaten afgevuurd door het Oekraïense leger.
Poetin heeft zijn kans gewaagd door de Donbas-republieken te erkennen en troepen te sturen om zijn beslissing te ondersteunen. Dat was het startsein voor een militaire aanval op Oekraïne.
Wat zijn de redenen achter Poetins acties?
Bij dit alles streeft Vladimir Poetin natuurlijk zijn eigen belangen na. Door nationalistische hartstochten aan te wakkeren hoopt hij de populariteit terug te winnen die hij de afgelopen tijd heeft verloren door de economische crisis, de aanvallen op werkers, pensioenen, democratische rechten, enz.
Dit werkte in 2014 met de annexatie van de Krim en hij denkt dat hij het kunstje kan herhalen.
Hij wil overkomen als een sterke man die het opneemt tegen het Westen en de Russen verdedigt, waar ze zich ook bevinden. Hij doet zich voor als de verdediger van de Russische bevolking van de Donbas. Dat is echter onjuist. Poetin trekt zich niets aan van de situatie van de mensen in de Donbas.
Hij heeft de republieken Donetsk en Luhansk gebruikt als wisselgeld om zijn doelen in Oekraïne te bereiken. Dat was de ware betekenis van de Minsk-akkoorden.
In werkelijkheid heeft hij illusies van keizerlijke grootsheid. Hij ziet zichzelf in de rol van een soort tsaar, in de lijn van het Russische Rijk van vóór 1917 en zijn reactionaire groot-Russische chauvinisme. Het idee dat zo'n man een progressieve rol kan spelen in Oekraïne is volslagen belachelijk.
Russisch imperialisme
Rusland is geen zwak land dat gedomineerd wordt door het imperialisme. Verre van dat. Rusland is een regionale macht, wiens beleid alleen als imperialistisch kan worden omschreven. De echte reden voor Ruslands oorlog in Oekraïne is de poging om invloedssferen en de nationale veiligheidsbelangen van het Russische kapitaal veilig te stellen.
Een hopeloze formalist zou kunnen tegenwerpen dat Rusland niet alle kenmerken bezit die Lenin beschreef in zijn beroemde boek Het imperialisme als hoogste stadium van het kapitalisme. Misschien is dat zo, maar dat betekent helemaal niet dat Rusland niet imperialistisch is. Het antwoord op dat bezwaar is te vinden in hetzelfde boek van Lenin.
Lenin beschrijft Rusland als "het in economisch opzicht meest achtergebleven land, waar het nieuwste kapitalistische imperialisme als het ware omwikkeld is met een bijzonder dicht net van voorkapitalistische verhoudingen." Maar tegelijkertijd rekent hij tsaristisch Rusland tot de vijf leidende imperialistische naties. Dit ondanks het feit dat tsaristisch Rusland economisch achtergebleven was en nooit een kopeke aan kapitaal exporteerde.
Het huidige Rusland is niet meer hetzelfde achtergebleven, onontwikkelde land van vóór 1917. Nu is het een ontwikkeld industrieland met een hoge mate van kapitaalconcentratie, waar de bankensector (zelf sterk gecentraliseerd) een sleutelrol speelt in de economie.
Dit wordt niet veranderd door het feit dat gas en olie een sleutelrol spelen in de Russische economie. Bovendien zijn deze hulpbronnen niet in handen van buitenlandse multinationals, maar van Russische oligarchen. Het buitenlands beleid van Rusland wordt voor een groot deel gedreven door de noodzaak om markten te verzekeren voor zijn energie-export (vooral Europa) en de middelen om ze te leveren.
Het is waar dat Rusland niet op één lijn kan worden gesteld met de Verenigde Staten. De VS is nog steeds de dominante imperialistische macht in de wereld. Ter vergelijking: Rusland is een kleine of middelgrote imperialistische macht. Zijn economie ligt niet in dezelfde orde van grootte als die van de VS en zelfs niet in die van de Europese imperialistische mogendheden.
Niemand met gezond verstand kan echter ontkennen dat Rusland een regionale imperialistische macht is met ambities in Centraal-Azië, de Kaukasus, het Midden-Oosten, Oost-Europa en de Balkan.
Rusland heeft van de Sovjet-Unie een kernwapenarsenaal geërfd en heeft de afgelopen jaren zwaar geïnvesteerd in de modernisering van zijn leger. Het behoort tot de vijf landen met de hoogste militaire uitgaven ter wereld, zijn militaire uitgaven zijn de afgelopen jaren met 30 procent gestegen en het is het derde land ter wereld wat betreft militaire uitgaven als percentage van het BBP (4,3 procent).
De oorlog van Rusland in Oekraïne is een reactionaire imperialistische oorlog die we niet kunnen steunen. Het zal de meest negatieve gevolgen hebben in Oekraïne, Rusland en internationaal. Om deze redenen zijn wij tegen de oorlog van Rusland tegen Oekraïne.
Deze oorlog wekt nationale haat op tussen volkeren die lange tijd verenigd waren door nauwe banden van broederschap, waardoor de gemoederen van reactionair Oekraïens nationalisme enerzijds en reactionair groot-Russisch chauvinisme anderzijds verder worden aangewakkerd. Zo wordt er gruwelijke verdeeldheid gezaaid binnen de arbeidersklasse langs nationale, etnische en taalkundige lijnen.
De belangrijkste garantie tegen dit nationalistische gif is dat de Russische arbeiders een onverzettelijke houding van proletarisch internationalisme aanhouden, standvastig zijn tegen het chauvinistische gif en zich verzetten tegen het reactionaire beleid van Poetin, zowel in eigen land als daarbuiten. Het standpunt van de Russische marxisten is in dat opzicht een voorbeeld.
Van hun kant moeten de arbeiders van Oekraïne, terwijl ze zich verzetten tegen de Russische agressie, begrijpen dat hun land op schandelijke wijze is verraden door degenen die beweerden hun vrienden en bondgenoten te zijn. De westerse imperialistische aasgieren hebben hen opzettelijk in een oorlog geduwd, en hebben vervolgens met de armen over elkaar toegekeken hoe Oekraïne wegzonk in een bloedig moeras. Voor zover ze vervolgens beperkte wapenleveranties hebben toegezegd, maar natuurlijk geen troepen, is het een cynische poging om het conflict gaande te houden als een middel om de Russische troepen te laten vastlopen en aan beide kanten zoveel mogelijk slachtoffers te maken, als een manier om goedkope propagandapunten tegen Rusland te scoren.
Het gepraat over sancties, de oorlogszuchtige retoriek over "vechten tot het einde", terwijl ze weigeren ook maar één eigen soldaat in te zetten om in Oekraïne te vechten, de krokodillentranen over het lijden van de arme Oekraïners, enz. - dit alles kan geen moment verhullen dat Oekraïne is behandeld als een pion in een cynisch spel van machtspolitiek.
Oekraïners! Open jullie ogen en begrijp dat jullie land is geofferd op het bloedige altaar van het imperialisme! En besef dat jullie enige echte vrienden de werkers van de wereld zijn!
Gevolgen voor de wereldpolitiek
De oorlog in Oekraïne zal diepgaande gevolgen hebben op wereldschaal. De VS is de dominante imperialistische macht en de meest contrarevolutionaire macht op de planeet. Maar de huidige crisis heeft de onderliggende zwakte van het Amerikaanse imperialisme blootgelegd.
Zijn macht is geleidelijk uitgehold door de algemene crisis van het wereldkapitalisme, die zich uit in enorme instabiliteit, oorlogen en onlusten, die zulke enorme hoeveelheden bloed en goud verbruiken dat zelfs de rijkste natie ter wereld het onmogelijk kan volhouden.
De rampzalige afloop van de militaire bezettingen van Irak en Afghanistan hebben deze zwakte voor iedereen zichtbaar gemaakt. Dat was een van de elementen die Poetin overhaalden om een oorlog te ontketenen in Oekraïne. Hij rekende erop dat de Amerikanen niet militair zouden ingrijpen, en daarin had hij geen ongelijk.
Na nederlagen in een reeks buitenlandse avonturen, die rampzalig duur waren en niets oplosten, heeft de publieke opinie in de VS geen trek meer in militaire avonturen. De handen van Biden waren effectief gebonden.
Dit zal opgemerkt worden door China, dat zich nu heeft ontpopt als een machtige rivaal van het Amerikaanse imperialisme. Het heeft de VS in vele delen van de wereld geconfronteerd en wordt in Washington als een veel grotere bedreiging gezien dan Rusland.
China is niet langer de zwakke, economisch achtergebleven, gedomineerde natie die het in 1949 was. Het heeft een krachtige industriële basis en is nu een geduchte militaire macht. Het steekt zijn plannen voor Taiwan niet onder stoelen of banken. Het zegt Taiwan via vreedzame onderhandelingen met China te willen herenigen, maar als dat niet mogelijk is, kan het dat met militaire middelen doen.
De Oekraïense kwestie is een nuttige les geweest voor Peking over de grenzen van de militaire macht van de VS. En hoewel het zijn handelspartners in het Westen niet wilde provoceren door Rusland openlijk te steunen - en zich daarom onthield van stemming in de VN-Veiligheidsraad - heeft het duidelijk gemaakt dat het de VS de schuld geeft van het doordrukken van het Oekraïense lidmaatschap van de NAVO.
China heeft duidelijk een deal gesloten met Rusland om de gevolgen van de sancties te compenseren (nog een reden waarom ze zullen mislukken). De Oekraïense kwestie zal ongetwijfeld leiden tot een hechter blok tussen de Russische en Chinese imperialisten in de komende periode - een ontwikkeling die Washington moet vrezen zoals de duivel heilig water vreest.
Tweespalt tussen het Amerikaanse imperialisme en zijn Europese bondgenoten
Het conflict in Oekraïne tussen de belangen van de VS en die van Rusland heeft ook de breuklijnen tussen Washington en zijn Europese bondgenoten, met name Frankrijk en Duitsland, aan de oppervlakte gebracht. Van oudsher probeerde de Franse bourgeoisie altijd een zekere onafhankelijkheid te pretenderen, door haar eigen kernwapens te ontwikkelen en haar eigen imperialistische invloedssfeer in Afrika en elders te cultiveren. In dit conflict probeerde Macron een onafhankelijke rol te spelen. Deels werd hij gemotiveerd door de komende presidentsverkiezingen. Maar de positie van Parijs en Berlijn is ook gebaseerd op economische belangen.
Europa is sterk afhankelijk (40 procent) van de import van Russisch gas. Dit geldt met name voor Duitsland, dat 60 procent van zijn aardgas uit Rusland importeert en daar ook belangrijke investeringen heeft. Dit is de echte reden achter de terughoudendheid van Duitsland om stappen te ondernemen die het conflict zouden verergeren en haar terughoudendheid om sancties tegen Rusland in te stellen.
Op het moment dat het huidige conflict eindigt (en dat zal hoe dan ook gebeuren), zullen deze en vele andere sancties stilletjes worden opgeheven, omdat het schadelijke effect op de Europese economie - in de eerste plaats op Duitsland - te pijnlijk zou zijn om te kunnen dragen. Ondanks alle beweringen van het tegendeel kan Duitsland geen geschikte alternatieve bronnen vinden voor olie en gas tegen houdbare prijzen.
Duitsland is een volwaardige imperialistische macht en haar buitenlands beleid wordt gedicteerd door de belangen van het Duitse kapitaal, die niet noodzakelijkerwijs overeenkomen met die van het Amerikaanse kapitaal. Het Duitse kapitaal controleert Europa via de mechanismen van de EU. Al 30 jaar voert het een beleid om zijn invloed uit te breiden naar Oost-Europa en de Balkan (het speelde een beslissende rol in het reactionaire uiteenvallen van Joegoslavië) en haar buitenlandse handel verbindt haar nauw met China.
Na de nederlaag in de Tweede Wereldoorlog werden er grenzen gesteld aan de mate waarin Duitsland haar leger mocht heropbouwen. De Duitse heersende klasse was altijd voorzichtig om niet gezien te worden als een directe speler in buitenlandse imperialistische militaire avonturen, hoewel Duitsland deel uitmaakte van de NAVO. Die terughoudendheid werd enige tijd geleden doorbroken. Duitsland, onder een Groene Minister van Buitenlandse Zaken, stuurde troepen naar Joegoslavië in de jaren 1990. Hoewel het tegen de invasie van Irak in 2003 was, stuurde het wel troepen naar Afghanistan.
Nu heeft het Duitse kapitaal het excuus van de oorlog in Oekraïne gebruikt om een massaal programma van militaire uitgaven te starten. Het is onvermijdelijk dat elke imperialistische macht zijn economische macht koppelt aan een overeenkomstige militaire macht.
De grootste vijand van het Amerikaanse imperialisme is natuurlijk niet Rusland, maar China en er is een duidelijke ommezwaai naar Azië geweest van de kant van Washington. In dit conflict heeft China de kant van Rusland gekozen. Tegelijkertijd zijn de belangen van China niet precies dezelfde als die van Rusland. Het Chinese imperialisme verdedigt de belangen van de Chinese kapitalisten, waaronder het beschermen van hun exportmarkten in het Westen. Daarom wil China niet publiekelijk de indruk wekken verantwoordelijk te zijn voor de acties van Rusland, hoewel het die acties natuurlijk wel steunt.
Er is absoluut geen sprake van een nieuwe wereldoorlog tussen de Verenigde Staten en Rusland, noch tussen de VS en China, deels juist vanwege de dreiging van een kernoorlog, maar ook vanwege het resolute verzet van de massa's tegen een dergelijke oorlog. De kapitalisten voeren geen oorlog uit patriottisme, democratie of andere hoogdravende principes. Ze voeren oorlog om winst te maken, om buitenlandse markten en grondstofbronnen (olie) te veroveren en om hun invloedssferen uit te breiden.
Een kernoorlog zou echter de wederzijdse vernietiging van beide partijen betekenen. Ze hebben zelfs een uitdrukking bedacht om dit te beschrijven: MAD (mutually assured destruction – wederzijds gegarandeerde vernietiging). Dat zo'n oorlog niet in het belang van de bankiers en kapitalisten zou zijn, spreekt voor zich.
Economische gevolgen
Een ander belangrijk aspect van het vraagstuk is de impact van de oorlog in Oekraïne en de westerse sancties tegen Rusland op de wereldeconomie.
Eind 2019 stevende de wereldeconomie al af op een nieuwe inzinking. Nu we terugkeren naar een soort normaliteit na de schok van de pandemie, is de situatie uiterst kwetsbaar. Nog niet alle landen zijn terug op het productieniveau van voor de pandemie. De wereldeconomie zit vol tegenstrijdigheden. Elke schok kan de economie in een recessie doen belanden.
De crisis in Oekraïne heeft al geleid tot een sterke stijging van de energieprijzen, die zelfs nog erger zou kunnen worden. Dit draagt bij aan de inflatoire druk op de wereldeconomie en aan andere factoren die al werken richting een perspectief van stagflatie, dat wil zeggen economische stagnatie in combinatie met hoge prijzen. Sommige burgerlijke economen hebben berekend dat dit conflict de groei van het BBP in de eurozone en het Verenigd Koninkrijk in 2023 en 2024 met 0,5 procent kan doen afnemen. Dit op een moment dat de groeivoorspellingen al mager zijn.
De situatie kan heel snel verslechteren. Sancties treffen de Russische economie nu al. De laatste berichten wijzen op een sterke waardedaling van de roebel, waardoor de centrale bank genoodzaakt is de rente te verhogen. De inflatie is sterk gestegen en drommen angstige mensen halen hun geld op bij de banken. De beurs van Moskou is ook gesloten.
Deze resultaten werden met blijdschap begroet door westerse commentatoren, die geen rekening hielden met het feit dat hun eigen aandelenmarkten grote verliezen leden en de prijzen ook hier de hoogte in gingen. De onmiddellijke gevolgen voor Rusland zullen echter snel wegebben en er zal weer iets dat op evenwicht lijkt worden hersteld. Hetzelfde kan niet gezegd worden van de wereldeconomie.
Maar het mes van de sancties snijdt aan twee kanten. We kunnen er zeker van zijn dat Rusland de sancties zal vergelden. Het zal dreigen met het stopzetten van de gastoevoer naar Europa en Medvedev heeft al gedreigd de westerse belangen in Rusland te onteigenen.
Het standpunt van de arbeidersbeweging
Oorlog stelt alle tendensen van de arbeidersbeweging op de proef, en zoals te verwachten was, hebben de reformisten en sociaaldemocraten zich gehaast om zich aan te sluiten bij hun eigen heersende klasse, als de vurigste verdedigers van sancties tegen Rusland. De linkse reformisten in het Westen hebben zich in verschillende kampen opgesplitst: sommigen sluiten zich openlijk aan bij de heersende klasse onder het motto "handen af van Oekraïne"; anderen zijn vervallen tot machteloos pacifisme, roepen op tot een terugkeer naar een mythische orde van "internationaal recht" en hopen dat "diplomatie" oorlog kan voorkomen.
In Rusland is het leiderschap van de Communistische Partij, zoals te verwachten was, gecapituleerd voor hun eigen heersende klasse en heeft het de imperialistische interventie van Poetin volledig gesteund. Anderen ter linkerzijde hebben de liberalen gevolgd en vertegenwoordigen een ander deel van de heersende klasse.
Het standpunt van revolutionair-marxisten moet duidelijk zijn: een principieel, op klasse gebaseerd standpunt in de trant van "de hoofdvijand van de arbeidersklasse bevindt zich in eigen land". Er mag geen enkel vertrouwen worden gesteld in de NAVO en de westerse imperialistische gangsters, en dat geldt in het bijzonder voor arbeiders en socialisten in het Westen.
De taak om te vechten tegen de reactionaire bende in het Kremlin is de taak van de Russische arbeiders alleen. De taak van de revolutionairen in het Westen is te vechten tegen hun eigen bourgeoisie, tegen de NAVO en tegen het Amerikaanse imperialisme - de meest contrarevolutionaire macht op de planeet.
We kunnen in deze oorlog geen van beide partijen steunen, omdat het aan beide kanten een reactionaire oorlog is. Uiteindelijk is het een conflict tussen twee groepen imperialisten. Wij steunen geen van beide. De bevolking van het arme, bloedende Oekraïne is het slachtoffer van dit conflict, dat zij niet heeft veroorzaakt en ook niet wenst.
Het enige alternatief voor het carnaval van reactie en oorlogsleed voor de Oekraïense arbeiders en jongeren is een politiek van klasseneenheid tegen de Oekraïense oligarchen en tegen het Amerikaanse en Russische imperialisme. De nationale kwestie in Oekraïne is uiterst gecompliceerd en elke poging om het land te regeren op basis van nationalisme (of dat nu Oekraïens of pro-Russisch is) zal onvermijdelijk leiden tot het uiteenvallen van het land, etnische zuiveringen en burgeroorlogen, zoals we al gezien hebben.
Uiteindelijk betekent kapitalisme in zijn tijd van seniele aftakeling oorlog en economische crisis. De enige manier om een einde te maken aan deze verschrikkingen is dat de arbeidersklasse de macht grijpt, in het ene land na het andere, en dit verrotte systeem wegvaagt. Daarvoor is een revolutionair leiderschap nodig - een leiderschap dat stevig gebaseerd is op de principes van het socialistisch internationalisme. De meest dringende taak van vandaag is daarom het geduldige werk van het opbouwen van de krachten van het marxisme, van het opbouwen van de Revolutionaire Communistische Internationale.
