ABN Amro heeft slecht nieuws voor Nederland. Tot 2024 blijft het knokken voor een baan. Waar eerder werd gesproken van krapte op de arbeidsmarkt, blijken de vooruitzichten minder rooskleurig te zijn. Maar ook na 2024 zal het huidige economische systeem niet kunnen voorzien in een baan voor iedereen.
De reden voor de sombere vooruitzichten is de toenemende beroepsbevolking. Tussen 2013 en 2023 houdt ABN Amro rekening met een sterke groei van de potentiële beroepsbevolking van 245 duizend naar 620 duizend personen; een groei van 4,2 procent. Dit komt vooral door het verhogen van de pensioenleeftijd, waardoor meer mensen langer blijven werken. Na 2024 zet een daling in van de potentiële beroepsbevolking, maar die is volgens de studie minder sterk dan eerder werd verwacht. Van structurele krapte op de arbeidsmarkt is ook op middellange termijn geen sprake.
In plaats van structurele krapte op de arbeidsmarkt, moeten we juist rekening houden met een structureel overschot. Dit heeft niet alleen te maken met de omvang van de beroepsbevolking. De toenemende automatisering van het arbeidsproces leidt tot een situatie waarbij er simpelweg niet genoeg werk is voor alle mensen. Er zal dus een situatie van structurele werkloosheid ontstaan. Voor de kapitalistische klasse is dit goed nieuws: een hoger aanbod dan vraag leidt altijd tot lagere prijzen, met andere woorden, tot lagere lonen.
Een voor de hand liggende oplossing is dat we minder gaan werken. Een baan van 40 uur wordt bijvoorbeeld verdeeld tussen twee mensen. Zo hebben ze allebei werk. Onder de huidige omstandigheden heeft dit minder inkomen tot gevolg. Deze oplossing is dan ook niet acceptabel voor de meeste mensen. Zonder die 20 uur kunnen ze hun hypotheek niet langer betalen en de studie van hun kinderen niet bekostigen.
Mensen willen wel minder werken, maar dan wel voor hetzelfde geld. En dit geld moet ergens vandaan komen. Vandaag de dag verdwijnen gigantische hoeveelheden geld in de zakken van kapitalisten zoals aandeelhouders en bankiers. Wanneer er gekozen zal worden voor het nationaliseren van de multinationals en banken, zullen er miljarden euro’s vrij komen om de arbeiders minder te laten werken zonder verlies van inkomen.
Deze situatie kent veel voordelen. Door veel minder te werken, hebben mensen de tijd om zich bezig te houden met de (plaatselijke) politiek, het produceren van cultuur (schilderijen, boeken) en vrijwilligerswerk. Hiervan profiteert de samenleving op grote schaal. Bovendien doet iedereen door het verdwijnen van werkloosheid weer mee. Mensen worden niet meer buitengesloten en worden bevrijd uit hun sociale isolement. Deze situatie kan alleen ontstaan als we ons bevrijden van de kapitalistische ketenen en kiezen voor een socialistische maatschappij.
Dit artikel verscheen eerder op http://nieuwecommunist.wordpress.com
