Het is letterlijk een hete zomer geweest. De hitterecords in Nederland zijn verbroken. In Gilze-Rijen werd op 25 juli 40,7 graden Celsius gemeten, wat het oude record van 38,6 uit 1944 heeft verbroken.
Een daadwerkelijk hete zomer zet veel mensen aan het denken. Klimaatverandering is nu echt voelbaar en is meer dan een grafiek van gemiddelde cijfers. 97% van de wetenschappers zijn het er over eens dat menselijk handelen in ieder geval deels verantwoordelijk is voor klimaatverandering.
Er is inmiddels genoeg bekend over de oorzaken en gevolgen. De uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen moet drastisch beperkt worden. Er moet getracht worden om CO2 zelfs weer 'uit de lucht te zuigen' via zowel het planten van bomen als het gebruik van moderne technologieën. Dit vereist een gehele energietransitie en transformatie van de intensieve veehouderij.
Een belangrijk gevolg voor Nederland in het bijzonder, is het stijgen van de zeespiegel als gevolg van het smelten van de poolkappen. De Nederlandse kapitalistische klasse is geheel afhankelijk van het beschermen van Nederland tegen het stijgende zeewater. Zo'n tweederde van het Nederlandse BBP wordt onder zeeniveau geproduceerd. Dat is de reden dat de Nederlandse staat langetermijnplannen uitvoert om de kusten te beschermen, via onder andere het verbreden van de stranden en versterken van de dijken in Noord-Holland.
Minder geavanceerde kapitalistische landen hebben deze luxe echter niet. De gevolgen in bijvoorbeeld Bangladesh (net als Nederland een rivierdelta) zullen dan ook veel intenser zijn. De klimaatcrisis zal op die manier de verschillen tussen rijke en arme landen vergroten, met alle ellendige gevolgen van dien.
Het kabinet-Rutte III heeft het thema klimaat omarmd, als een investeringsmogelijkheid voor het bedrijfsleven. Het klimaatakkoord is dan ook voornamelijk een subsidie voor grote bedrijven zoals Shell (nettowinst €23 miljard in 2018) om te verduurzamen, betaald door de arbeiders, middenklasse en kleine bedrijfjes via een hogere energiebelasting. De rekening voor klimaatverandering wordt hier dus duidelijk gepresenteerd aan de gewone mens, terwijl de grote spelers geld toe krijgen. Dit terwijl Shell op de lijst staat van de 100 bedrijven die verantwoordelijk zijn voor 71% van de globale uitstoot van broeikasgassen.
Onvrede tegenover deze maatregelen wordt gebruikt door 'klimaatontkenners', een kleine groep reactionairen die dit alles als een samenzwering willen afschilderen. Op demagogische wijze gebruiken ze de terechte woede tegen maatregelen in het Klimaatakkoord, om alles en iedereen wat 'groen' is aan te vallen. Klimaatverandering is echt. Het feit dat het cynisch gebruikt wordt door kapitalisten als markt voor 'groene' producten en marketing, verandert niets aan dat feit.
Het meest hysterisch zijn de aanvallen van deze 'klimaatontkenners' op de klimaatstakers, in het bijzonder de scholieren. De extreme hoeveelheid laster en hysterie tegen hen is ongekend. Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst, zei Lenin ooit. Dat weten de 'klimaatontkenners' ook, vandaar dat zij zo extreem gefrustreerd tekeer gaan.
Dat de jeugd het thema klimaatverandering belangrijk vindt, is vanzelfsprekend. Generatie Z bestaat uit mensen die de gevolgen ervan het heftigst zullen meemaken. Vandaar de oproep tot echte serieuze maatregelen. Vandaar dat er een groot element van radicale retoriek aanwezig is, met leuzen als 'change the system, not the climate'. Hierin hebben ze namelijk gelijk. Het huidige kapitalistische systeem kan de problematiek van klimaatverandering niet oplossen. De ongecoördineerde aard van het systeem, met concurrentie tussen landen en bedrijven, primair gefixeerd op winst maken, maakt het moeilijk om tot een effectieve energietransitie te komen.
Het thema is echter geen thema van alleen de jeugd. Werkende mensen van verschillende generaties zullen getroffen worden door de gevolgen van klimaatverandering. Klimaatverandering stoppen is in het belang van de werkende klasse. Het is echter noodzakelijk om klimaatverandering te stoppen met een programma dat met de kapitalistische logica breekt. In plaats van de arbeiders- en middenklasse te laten betalen, is het tijd om het vervuilende grootkapitaal te laten betalen.
De oproep van verschillende milieuorganisaties tot algemene klimaatstaking op 27 september in Den Haag steunen wij dan ook, omdat deze een brug kan slaan tussen de arbeidersbeweging en de jongeren die vechten voor een serieuze aanpak van de klimaatcrisis. Er is echter wel meer nodig dan enkel een oproep en de steun van enkele strijdbare kaderleden.
Het is belangrijk om een programma te ontwikkelen met concrete punten waarvoor gestreden kan worden, waarmee de werkende klasse gewonnen kan worden voor de klimaatzaak. In plaats van dat werkende mensen via hogere belastingen meer moeten betalen voor noodzakelijke goederen, energie en transport, moeten de milieubewuste alternatieven goedkoper worden. In plaats van dat miljardenbedrijf Shell subsidie krijgt, moet deze zonder compensatie genationaliseerd worden onder democratische controle. Nationalisering van de hele energiesector is noodzakelijk om een groene transitie te plannen. De eis voor omscholing en baangarantie voor werknemers in vervuilende industrieën is noodzakelijk om hun steun te winnen.
Dit alles kan alleen gerealiseerd worden wanneer we breken met dit winstgerichte kapitalisme en we overgaan naar een economisch systeem gebaseerd op democratische en milieubewuste planning. Dat is de strijd voor socialisme. Staak voor het klimaat en kom naar Den Haag op 27 september!
