De aanpak van Rutte en co. om het coronavirus te bestrijden, is een gevaarlijk experiment dat de belangen van de kapitalisten boven die van de werkende klasse plaatst. In plaats van mee te doen met deze 'nationale eenheid' in het 'landsbelang', moeten de arbeidersbeweging en linkse oppositie opkomen voor de werkende klasse en deze hypocriete schijnvertoning afwijzen.
Net op het moment dat de Britse regering van Boris Johnson zich deels terugtrok uit de controversiële strategie van 'kudde-immuniteit realiseren', nam het kabinet-Rutte III deze zelfde strategie aan. Het enige verschil tussen de Britse en Nederlandse aanpak, is dat Johnson met zijn achtergrond in het private Eton College openlijk sprak over het laten sterven van het zwakkere deel van de bevolking, terwijl de tactisch slimmere Rutte liet weten dat we de ouderen en zwakkeren goed moesten beschermen en daarom immuniteit moeten ontwikkelen.
De strategie van de kudde-immuniteit is controversieel, omdat er te weinig over het coronavirus bekend is om vast te stellen of dit gaat werken. Om dan maar geleidelijk meer dan de helft van de bevolking ziek te laten worden, is een roekeloos plan met veel doden tot gevolg. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is er kritisch over, net als de serieuzere bourgeois economen en media in o.a. Ierland en Duitsland. Het RIVM steunt in woorden de WHO, maar in daden steunt het dit riskante beleid.
Vanaf het begin van de coronacrisis is het kabinet-Rutte, gesteund door het RIVM, zeer terughoudend geweest in het doorvoeren van serieuze maatregelen. Het handelt zeer empirisch, zonder duidelijk vooropgezet plan, en soms draait het beleid ineens 180 graden. Het kabinet wil liever geen grote lockdown-maatregelen doorvoeren, omdat dit de economie verder zal schaden. De politiediensten bereiden zich nu echter wel voor op dit scenario. Met verdere overbelasting van de intensive care, zal het kabinet dit alsnog invoeren.
Dit is vooral zo wanneer verzoeken tot zelfisolatie en 'social distancing' niet worden opgevolgd. Rutte is nu geïrriteerd hierover, maar we moeten niet vergeten dat er kort geleden nog trots gesproken werd over de 'nuchterheid' van het Nederlandse volk, wat een goede eigenschap zou zijn tegenover de 'Mediterraanse irrationaliteit'. Daarnaast werd er gezegd dat Nederland geen China is en dat wij een 'open samenleving' hebben waarbij we geen lockdown kunnen opleggen. Dit zigzagbeleid maakt het allemaal niet duidelijker.
Het kabinet wilde aanvankelijk de scholen openhouden, om te zorgen dat de ouders van de kinderen gewoon door konden werken. Na protest van leraren en medisch specialisten zijn de scholen uiteindelijk toch gesloten, hoewel er benadrukt werd dat dit enkel was om de sociale onrust die er ontstond, niet omdat het kabinet het er alsnog mee eens was om redenen van volksgezondheid.
Het sluiten van scholen, sportcomplexen en horecagelegenheden (voorlopig tot 6 april) ging hand in hand met een vrijheid voor andere bedrijven om zelf afwegingen te maken. Om ze toch vrijwillig aan te sporen, kwam het kabinet met bedragen van €10-20 miljard per kwartaal, om werktijdverkorting voor bedrijven mogelijk te maken en zzp'ers te ondersteunen. Dus in plaats van alle niet-essentiële productie, distributie en handel te sluiten, werden een deel van deze bedrijven afgekocht met een flinke zak geld.
Zitten we allemaal in hetzelfde schuitje?
De maatregelen van Rutte III werden van alle kanten ondersteund. De belangrijkste media steunden Rutte en het RIVM, met lovende commentaren over het staatsmanschap van Rutte. Bijna alle politieke partijen staan achter de regering. De werkgeversorganisaties stonden natuurlijk achter het kabinet, dat goed voor hun belangen opkwam, maar ook de FNV en andere vakbonden.
Natuurlijk is het fijn voor werknemers dat hun lonen doorbetaald worden als zij thuis zitten. Het is belangrijk voor de vakbonden om erop toe te zien dat dit gebeurt en dat mensen met flexibele contracten, nuluren- en oproepcontracten niet buiten de boot vallen. Deze moeten of een vaste aanstelling krijgen, of een uitkering waarvan men rond kan komen. Echter, dat betekent niet dat de vakbonden dan maar het kabinetsbeleid moeten steunen en illusies hierover moeten verspreiden.
Het kabinet kan voor enige tijd het begrotingsoverschot inzetten om maatregelen te financieren, maar zal op een gegeven moment gaan bijlenen en nieuwe staatsschuld opbouwen. Als de eerste golf van de pandemie geneutraliseerd wordt, zal de werkende klasse gevraagd worden om dit alles terug te betalen in de vorm van regressieve belastingen en bezuinigingen.
Wat voor de vakbonden geldt, geldt evenzeer voor de linkse oppositiepartijen. Tijdens de parlementaire beschouwingen van het kabinetsbeleid, verdedigden de linkse partijen allemaal de basis van het kabinet-Rutte. PvdA en GroenLinks gingen direct mee met het kabinet. De SP kwam met enkele terechte punten wat betreft veiligheidsmaatregelen voor medisch personeel, maar stelde de hoofdstrategie van het kabinet niet in twijfel. Er was ter linkerzijde geen kritiek op de strategie van 'kudde-immuiteit'.
Na het aftreden van minister Bruno Bruins wegens oververmoeidheid, werd hij vervangen door Martin van Rijn (PvdA), de voormalig staatssecretaris van kabinet-Rutte II. De aanstelling van deze bewindsman, die veel ervaring heeft in het kapot bezuinigen van de zorg in crisistijd, werd door zowel de kabinetspartijen als de linkse oppositie gezien als een mooie stap in het 'landsbelang'. Lilian Marijnissen wenste hem veel succes. Hieruit blijkt dat de linkse partijen volledig het idee van een 'landsbelang' steunen. Zij worden hierin gesteund door 'linkse intellectuelen' zoals Rutger Bregman, die zegt dat we de coronacrisis niet mogen 'politiseren' en dat het goed is dat we een koning hebben die een boodschap van 'nationale eenheid' kan uitdragen.
De enige kritiek op het kabinetsbeleid kwam van Wilders en Baudet. De 'linkse' partijen verdedigden daarop het kabinet tegen deze rechtse demagogen. Het is waar dat Wilders en Baudet geen oplossing hebben behalve het repressief inzetten van het staatsapparaat om lockdown te garanderen. Echter, de enige manier om hen te ontmaskeren, is door als linkse partijen deze kritiek op kudde-immuniteit aan te nemen en hierin veel verder te gaan, door het te combineren met een programma van socialistische maatregelen om de corona-pandemie te bestrijden, betaald door het grootkapitaal. Door het huidige gedrag geven ze alle ruimte aan de PVV en FvD om van huidige en toekomstige onvrede te profiteren.
We zitten namelijk niet allemaal in hetzelfde schuitje. Er is geen 'landsbelang' in een klassensamenleving. In dit specifieke geval willen zowel de werkenden als de kapitaalbezitters dat de pandemie bestreden wordt, dat is waar. Echter, hoe we dat doen en wie ervoor betaalt, is een andere vraag, een vraag van klassenstrijd. De rijken hebben genoeg toegang tot coronatests. Zij hebben privéklinieken waar zij gebruik van kunnen maken. Daarnaast willen zij hun winsten zo min mogelijk schaden. Daarom dat Rutte zo traag was met het doorvoeren van maatregelen.
Nu voert het kabinet in feite een 'bail-out' door, net als met de reddingen van banken en financiële instellingen in 2008. Grote bedrijven krijgen van de overheid geld om hun personeel door te betalen, terwijl zij de afgelopen jaren grote winsten gemaakt hebben. Omdat een voorwaarde voor deze werktijdverkorting was dat personeel niet ontslagen mocht worden, zijn bij meerdere bedrijven de flexwerkers en werkers op nulurencontracten al ontslagen voordat de aanvraag van steun plaatsvond.
Het kabinet-Rutte III heeft consistent geweigerd om de nodige investeringen te doen in de zorgsector. In 2018 zijn er meerdere ziekenhuizen gesloten. De werkdruk in ziekenhuizen is enorm en heeft geleid tot een grote beweging van ziekenhuismedewerkers in de tweede helft van 2019. Het kabinet weigerde om structurele investeringen te doen, zelfs in een tijd van groei en begrotingsoverschotten. Nu moeten we geloven dat dit kabinet in het 'belang van iedereen' handelt wanneer het op hypocriete wijze de mensen in de zorgsector schouderklopjes geeft?
In plaats van een fictieve 'nationale eenheid' hebben we een strijdbaar programma nodig. Het is de taak van de arbeidersbeweging en linkse partijen om met een alternatief te komen. De eerste stap hierbij is om te breken met de 'nationale eenheid' en de hypocrisie van Rutte en co. te ontmaskeren. Zij denken in de eerste plaats aan de winsten van het bedrijfsleven en zij zijn verantwoordelijk geweest voor het verslechteren van de situatie in de zorg.
Voor de eisen van Revolutie, zie dit artikel.
