Vonk interviewde Dawud Pirzad, een Afghaanse socialist die geschiedenis gestudeerd heeft, en in 2000 naar Nederland gevlucht is.
In 2012 schreef hij de roman De Laatste Prins van Kafiristan, over de politieke intriges van de grootmachten in Afghanistan.
Vonk interviewde Dawud Pirzad, een socialistische Afghaanse vluchteling die geschiedenis gestudeerd heeft, en in 2000 naar Nederland gevlucht is. In 2012 schreef hij de roman De Laatste Prins van Kafiristan, over de politieke intriges van de grootmachten in Afghanistan.
Vonk: “U bent al sinds jonge jaren politiek actief geweest. Kunt u wat over uw politieke leven vertellen?”
Dawud: “Ik werd in 1986 politiek actief op 13-jarige leeftijd bij de jongerenorganisatie van de Afghaanse Communistische Partij. Daar organiseerde ik vergaderingen en activiteiten, maar ik kwam uiteindelijk in de problemen door een artikel dat ik voor een literatuurwedstrijd schreef. Daarin stonden te veel dingen die volgens het regime niet mochten. Het artikel ging over mijn vriend die op zijn 16de als onderofficier in het leger was gegaan, en na paar maanden gedood was. Hij was in het leger gegaan om zijn familie te onderhouden. Ik schreef dat de regering jongens die bijna nog kinderen waren naar de oorlog stuurde, en arme families zoals die van mijn vriend niet hielp.
Dat kritische artikel werd niet geaccepteerd. Dat betekende het einde van mijn politieke carrière binnen de Communistische Partij.
Sindsdien ben ik echter altijd blijven schrijven over de situatie in Afghanistan voor progressieve discussiegroepen, waar ook kritische leden van de Communistische Partij aan meededen. Dit gebeurde in semi-legale toestanden. Het schrijven is altijd mijn politieke middel geweest.
Toen de Russen uit Afghanistan wegtrokken en een paar jaar later de moedjahedien de macht overnamen in april 1992, ontstond er een oorlog tussen verschillende moedjahedien-groeperingen. Voor de gewone bevolking was het een tijd dat zij van dag tot dag moest overleven, met zeer veel bestaansonzekerheid. Ik heb in deze tijd zeer veel geschreven over van alles wat er gebeurde in deze tijd van chaos en ellende, om zo op papier vastgelegd te krijgen hoe alle moedjahedien-groeperingen zich misdroegen, etc.
In 1996 kwam de Taliban aan de macht. Ik begon in die tijd een eigen handelszaak en probeerde tegelijk weer maatschappelijk actief te worden. Met een aantal progressieve jongens probeerden we vrouwen te helpen die hun man waren kwijtgeraakt en van de Taliban niet naar buiten mochten, door goederen naar hen te brengen. Zonder deze steun zouden zij overleden zijn. Deze acties gebeurden in het geheim. Ik ben nog steeds trots op deze acties.
Vonk: “De Saur Revolutie in 1978 bracht grote verandering in Afghanistan. Het regime dat aan de macht was gekomen probeerde echter alles van de Sovjet-Unie te kopiëren. Kun je wat vertellen over het goede en het slechte van die tijd?”
Dawud: “De Afghaanse revolutie was eigenlijk een militaire coup tegen het regime van Daoud (de toenmalige president van Afghanistan). Veel militairen waren in die tijd lid van de Communistische Partij. Het regime dat na de revolutie kwam was een kopie van de Sovjet-Unie onder Brezhnev. De Sovjet-Unie speelde zelf een kwalijke rol, door de Communistische Partij te verdelen in twee vleugels, die voornamelijk op etniciteit gebaseerd waren. De Khalq (voornamelijk Pashtun) en Parcham (Tadzjieken en andere groepen). In hun eigen belang speelden zij deze vleugels tegen elkaar uit.
Door de coup kreeg de Communistische Partij alle macht in handen, maar zij hadden totaal geen verstand van wat ze moesten doen. Afghanistan was een voornamelijk feodaal land. Landarbeiders werkten voor een khan (grootgrondbezitter) en waren diep religieus. De landhervormingen stuitten op verzet omdat deze als haram (volgens de Islam je mag geen bezit van anderen afpakken) gezien werden. Afghanistan was nog niet klaar voor alle grote veranderingen die bureaucratisch van bovenaf werden opgelegd.
In deze tijd bevochten de twee vleugels van de partij elkaar. Dit gebeurde in het leger en de overheid. Daarnaast was er veel corruptie en repressie. Er waren veel kwalijke zaken. Maar er waren ook positieve zaken. Deze tijd was veel beter voor vrouwen. Zij konden naar school, konden werken en hoefden zich niet volledig te bedekken.
Mijn eindoordeel van de partij is echter negatief. Hoewel er ook idealisten waren binnen de partij. Uiteindelijk zorgde het wanbestuur en de interne strijd in de partij ervoor dat het regime kon instorten en de door buitenlandse machten gesteunde moedjahedien het land overnamen.”
Vonk: “Hoe was het leven in Afghanistan in de tijd van de moedjahedien en later in de tijd van de Taliban?”
“De moedjahedien-periode kan samengevat worden in één woord, chaos. Dit was het werk van buitenlandse grootmachten. De Pakistaanse geheime dienst ISI creëerde 7 tot 10 groeperingen van de moedjahedien, die uiteindelijk tegen elkaar vochten. Net als met de 2 vleugels van de Communistische Partij was dit een verdeel-en-heersstrategie. Later steunden de VS en Pakistan de machtsovername door de Taliban om de chaos te beëindigen, maar dat was onderdeel van hun al voorbereide plan . De gewone Taliban-strijders, veelal weeskinderen opgevoed in religieuze scholen, geloofden daadwerkelijk dat zij het land gingen bevrijden van de moedjahedien-bandieten. Zij waren echter pionnen in een groot politiek machtsspel over macht en geld.
Aanvankelijk was de Afghaanse bevolking blij met de orde die de Taliban kwam herstellen. In veel gebieden van het land werden zij als bevrijders gezien. Maar ze begonnen steeds ergere fundamentalistisch religieuze maatregelen te implementeren. Vrouwen mochten niet meer naar buiten. Mannen moesten verplicht een baard laten staan. Daarnaast moesten zij 5 keer per dag naar de moskee om te bidden. Executies vonden in het openbaar plaats. We moeten echter niet vergeten dat dit soort dingen nu ook in Saudi-Arabie voorkomen, maar dat daar veel minder ophef over wordt gemaakt. Het verschil tussen de twee zit erin dat de Taliban uiteindelijk haar eigen weg ging en zich niet aan haar afspraken met de VS hield. Men hoorde sindsdien van alles negatiefs over Afghanistan, dat later gebruikt werd als rechtvaardiging om het land binnen te vallen in 2001.”
Vonk: “Wat zijn de effecten van de NAVO-bezetting van Afghanistan geweest? Wat denk je dat er gaat gebeuren als de troepen in 2014 weggaan?”
Dawud: “Men moet de bezetting bekijken vanuit de imperialistische politiek in de gehele regio. Amerika gebruikte Pakistan als middel om haar doelen in de regio te bereiken. India en China komen op als nieuwe grootmachten in de regio. Iran is bezig met de ontwikkeling van nucleaire wapens. Dit leidt tot een vreemde situatie. De VS steunen Pakistan, de Pakistaanse geheime ISI steunt de Taliban, en de VS vechten tegen de Taliban. De VS vecht dus tegen een macht die zelf bewapenen.
De situatie in Afghanistan is niet beter, maar slechter geworden sinds de bezetting. De situatie qua vrouwenrechten en terrorisme is achteruit gegaan. Het parlement is gevuld met mensen die in de gevangenis horen, de pers is in buitenlandse handen en de verkiezingen zij frauduleus. Het is een show-democratie voor de belastingbetalers in de NAVO-landen, zodat het lijkt alsof het land vooruit gaat. In feite is er niets opgelost en is het allemaal erger geworden. Criminaliteit is verergerd, mensenrechten zijn achteruit gegaan, en er is 10 keer meer drugsproductie dan in de Taliban-tijd. De Taliban zijn sterker dan ooit. De VS gebruiken Afghanistan verder als militair laboratorium om hun nieuwste wapens en strategieën te testen.
Ik geloof niet dat de VS helemaal zullen weggaan. Afghanistan wordt nu in een positie gedwongen om een contract te ondertekenen dat de VS tenminste een basis behouden. Een contract met meer gunstige voorwaarden voor de VS, dan voor Afghanistan . Er is nu een groot machtsspel gaande tussen de CIA en ISI. Aan Afghaanse zijde van de grens zijn er Pakistaanse grensposten bijgekomen, zodat Pakistan met die manier Afghanistan onderdruk zitten. De VS zullen blijven om de rol als beschermer van Afghanistan tegen Pakistan te spelen. Karzai maakt zich met zijn corrupte regering meer zorgen over hoe ze hun positie na 2014 kunnen behouden. Achter de schermen zijn de VS aan het onderhandelen met de Taliban. Afghanistan blijft een arena voor buitenlandse grootmachten die om macht en geld strijden. Het is allemaal een groot machtsspel. De twee gevaarlijkste exporteurs van terrorisme, Saudi-Arabie en Pakistan, zijn bondgenoten van de VS. Is dit toeval, of is het onderdeel van het grote spel?
Vonk: “Wat heeft Afghanistan nodig? Hoe kunnen we het land daadwerkelijk helpen?”
Wat heeft Afghanistan nodig? Afghanistan heeft steun nodig aan progressieve bewegingen door middel van internationale solidariteit. Dat is de enige oplossing voor Afghanistan en de gehele regio. Dit moet door progressieve groepen in andere landen gebeuren, niet door regeringen. Internationale regeringen steunen alleen verschillende groepen voor hun eigen belang.
Solidariteit van onderop vanuit progressieve politieke bewegingen is de enige oplossing. Het is de enige manier om uit de cyclus van ellende te komen. Tegelijkertijd moeten progressieve bewegingen in de imperialistische landen strijden tegen de bemoeienis van hun regeringen met Afghanistan. Internationalisme vanuit progressieve bewegingen is de oplossing voor Afghanistan.
