De lang geplande aanval op Rafah is begonnen. Op maandag 6 mei lanceerde de IDF luchtaanvallen op de stad en riep op tot de evacuatie van ongeveer 100.000 Palestijnen uit de oostelijke wijken van de stad naar de zogenaamde 'humanitaire zones' van al-Mawasi aan de kust en een gebied ten westen van Khan Younis.
Burgers die eerst de stad Gaza en daarna Khan Younis moesten verlaten, vluchten nu weer wanhopig uit Rafah. Op dinsdag nam een tankbrigade de Gazaanse kant van de grensovergang Rafah naar Egypte in beslag. Tot nu toe was de operatie 'beperkt', terwijl de IDF-troepen op het punt stonden een totale invasie uit te voeren. Vanwaar de vertraging?
Netanyahu is aan het koorddansen. Hij balanceert tussen zijn eigen behoeften (wat betekent dat hij zijn extreemrechtse partners in de regering tevreden moet stellen) en de druk die hij ondervindt van de regering-Biden, die bezorgd is dat een frontale aanval op Rafah ongewenste gevolgen zou kunnen hebben vanuit het oogpunt van de imperialistische belangen van de VS.
Een aanval die het aantal burgerdoden in Gaza enorm zou kunnen verhogen, zou de druk van de massa's op bijvoorbeeld de regimes in Jordanië en Egypte opvoeren. Dit zou kunnen leiden tot crises en revolutionaire omwentelingen die zelfs tot hun val zouden kunnen leiden, met het risico van een domino-effect in de hele regio, waardoor de geopolitieke belangen van de VS en de fragiele wereldeconomie worden bedreigd.
Het zou ook de toch al woedende jeugd van de Verenigde Staten verder radicaliseren: een generatie van wie de kampprotesten van kust tot kust een voorbeeld zijn voor jongeren over de hele wereld. Het land is diep verdeeld. Uiteindelijk is dit een weerspiegeling van de groeiende klassentegenstellingen, en bovenal radicaliseert de jeugd in verzet tegen de genocidale oorlog die Israël voert met steun van de regering-Biden. Mensen vragen zich af: waarom is er altijd geld voor oorlog en vernietiging, maar niet voor banen, sociale voorzieningen en een fatsoenlijke infrastructuur? Waarom is 'ordehandhaving' alleen van toepassing als de politie demonstranten het zwijgen oplegt met wapenstokken en traangas, maar niet als bondgenoten van de VS oorlogsmisdaden begaan?
Terwijl de heersende klasse in de VS de bloedige oorlog van Netanyahu tot nu toe heeft gesteund, staan de jongeren van Amerika aan de andere kant van de barricade. Zij zijn een gevoelige barometer van de bredere stemming in de samenleving en hun moedige standpunt over Gaza vindt brede weerklank onder Amerikaanse werkers. De machtige vakbond UAW, die werknemers op Amerikaanse campussen organiseert, heeft al solidariteit aangeboden en actie beloofd. De beweging van de jongeren is een voorbode van een veel bredere beweging van de Amerikaanse arbeidersklasse. Dit is een belangrijke factor in het denken van de heersende klasse van de VS.
Netanyahu trotseert zijn geldschieters
Deze druk verklaart de vertraging van de aanval op Rafah. Netanyahu is consequent geweest in zijn verklaringen dat de aanval uiteindelijk zal plaatsvinden. Het probleem waarop hij is gestuit heeft niets te maken met enige humanitaire zorgen van zijn kant. De vraag is eerder: hoe kan de aanval doorgaan terwijl hij de steun van de VS behoudt?
Een artikel in de Financial Times legt uit:
"De beslissing [om de aanval op Rafah in te zetten] is een van de grootste gokken in Netanyahu's lange carrière. Het stopzetten van de gevechten om de gijzelaars vrij te krijgen zou Hamas laten juichen - en veel van zijn leiders, waaronder Yahya Sinwar, op vrije voeten laten. Het afwijzen van de deal, om verder Rafah binnen te dringen, zou een grote breuk met de VS riskeren en het lot van de gijzelaars onzeker maken.
"Hierdoor is het lot van de 132 gijzelaars die nog steeds door Hamas worden vastgehouden een van de neteligste dilemma's van Netanyahu's premierschap geworden, een waarin zijn politieke carrière en de veiligheid van Israël onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden." (onze vertaling)
De Israëlische regering komt in conflict met haar belangrijkste imperialistische geldschieter, de Verenigde Staten. Ze heeft publiekelijk verklaard dat ze erg ongelukkig is met de manier waarop Amerikaanse onderhandelaars de gesprekken met Hamas hebben gevoerd. De VS hebben op hun beurt (via 'anonieme functionarissen') geantwoord dat "Netanyahu en het oorlogskabinet de laatste onderhandelingen niet in goed vertrouwen lijken te benaderen."
Biden heeft ook herhaaldelijk verklaard dat zijn regering "geen steun zal geven aan een grote militaire operatie zonder een effectief plan om burgerslachtoffers te voorkomen" [onze nadruk]. Natuurlijk is zo'n garantie onmogelijk te geven als we het hebben over een grootschalige aanval in een dichtbevolkte stad vol mannen, vrouwen, kinderen en ouderen.
Volgens een anonieme Amerikaanse functionaris ging de regering-Biden vorige week zo ver dat ze wapenleveranties aan Israël opschortte. Deze stap, die verontwaardiging opriep bij de Israëlische regering en enkele van de meest hardline zionisten in Washington, was een duidelijke herinnering aan Netanyahu over wie zijn oorlog financiert en mogelijk maakt, en wat er zou gebeuren als de wapenleveranties werden stopgezet.
Het dreigement om wapenleveranties aan Israël tegen te houden als het een grootscheeps offensief in Rafah lanceert, is ook een duidelijke indicatie van de anti-oorlogsstemming in de Verenigde Staten waar de heersende klasse omheen moet manoeuvreren.
Het spel van Netanyahu
Er is ook verdeeldheid binnen Israël over de kwestie van de gijzelaars, wat de Hamas-leiders hebben geprobeerd uit te buiten. Een grote meerderheid in Israël steunt nog steeds de aanval van de IDF op Gaza, maar een krappe meerderheid (56 procent) vindt dat een akkoord over de gijzelaars voorrang moet krijgen boven een militair offensief op Rafah.
Het is echter overduidelijk dat Netanyahu, en vooral zijn extreemrechtse vrienden in de regering, zich niet echt bekommeren om de gijzelaars. Extreem-rechts ziet de huidige situatie als een kans om door te gaan met hun agenda om heel historisch Palestina in te nemen en een Groot-Israël te creëren. Door deze extreem-rechtse partijen de agenda te laten bepalen, trotseert Netanyahu de eisen van zijn imperialistische weldoeners en riskeert hij een uitslaande brand in het hele Midden-Oosten.
Uren voor het begin van de Israëlische militaire operaties in Gaza kondigde Hamas aan bereid te zijn een wapenstilstand te accepteren in drie fasen, gespreid over drie opeenvolgende periodes van zes weken, waarbij de gijzelaars geleidelijk worden vrijgelaten. Maar het knelpunt blijft hetzelfde als bij alle eerdere pogingen om tot een akkoord te komen.
Hamas wil harde garanties van de Verenigde Staten en andere mogendheden dat de wapenstilstand zal leiden tot een permanent staakt-het-vuren. De regering-Netanyahu blijft herhalen dat ze alleen een tijdelijk staakt-het-vuren zou overwegen om Israëlische gijzelaars terug te krijgen, voordat ze de oorlog hervat om haar doel te bereiken, namelijk de totale vernietiging van Hamas.
Deze aanpak wordt bepaald door Netanyahu's eigen binnenlandse overwegingen. Hij kan zijn coalitieregering alleen bij elkaar houden door te weigeren een compromis te sluiten met Hamas. Een langgerekt staakt-het-vuren zou het voor zijn regering moeilijk maken om de oorlog te hervatten nadat de drie fasen zijn voltooid.
De extreemrechtse zionistische extremisten in zijn coalitie hebben duidelijk gemaakt dat ze zijn regering ten val zullen brengen als hij zo'n staakt-het-vuren accepteert. Dat zou het politieke einde van Netanyahu betekenen en zou hem ook verder blootstellen in lopende rechtszaken wegens corruptie.
Met zowel zijn carrière als mogelijk zijn persoonlijke vrijheid op het spel, staat hij met zijn rug tegen de muur. Daarom heeft hij zo uitdagend verklaard dat Israël op eigen houtje Rafah zal aanvallen, zelfs ten koste van het internationale isolement van het land.
Verschrikkingen in het vooruitzicht voor Rafah
Mocht het tot een volledige invasie komen, dan zouden de gevolgen apocalyptisch zijn. Naar verluidt heeft Israël 40.000 tenten besteld voor de twee 'humanitaire' gebieden, die tot 400.000 mensen zouden kunnen huisvesten. Maar er zitten minstens 1,5 miljoen mensen in en rond Rafah opeengepakt. Nu Israël de grens met Egypte in handen heeft, vragen veel Palestijnse families zich af: "Waar moeten we naartoe?"
Rafah was ook het voornaamste toegangspunt voor hulpvrachtwagens naar Gaza. Dit is veelzeggend omdat Israël zijn controle over andere grensovergangen heeft gebruikt om de aanvoer van hulp sterk te beperken en zo de bevolking effectief te belegeren. Nu het directe controle heeft over de grensovergang bij Rafah, kan Israël de Palestijnen van Gaza nog verder onderdrukken.
Een woordvoerder van de grensovergang van Gaza, Hisham Edwan, heeft verklaard dat deze actie "de inwoners van de Gazastrook ter dood heeft veroordeeld". Dit doodvonnis wordt al voltrokken, van het begin van de bombardementen tot de toenemende dreiging van hongersnood. 1,1 miljoen mensen - de helft van de vooroorlogse bevolking van Gaza - leven in "catastrofale voedselonzekerheid", volgens de Integrated Food-Security Phase Classification (IPC).
De opmars naar Rafah zal naar verwachting gefaseerd plaatsvinden. Voorlopig geldt het evacuatiebevel alleen voor het oosten van de stad. IDF-functionarissen hebben echter verklaard dat ze achter de zes overgebleven bataljons Hamas-strijders aan gaan waarvan ze beweren dat ze zich schuilhouden in het zuiden, noorden, westen en oosten van Rafah. Het vernietigen van deze bataljons zou een systematische aanval op de ene wijk na de andere inhouden: met andere woorden, de totale aanval die Biden hoopt te vermijden.
Het spreekt voor zich dat het werkelijke doel van Netanyahu niet alleen de vernietiging van Hamas is, zoals hij vanaf dag één heeft beweerd. De IDF heeft systematisch alles van waarde voor de Palestijnen in Gaza tot puin gereduceerd - huizen, scholen, universiteiten, ziekenhuizen, erfgoed, water- en energievoorzieningen en alle bestaande infrastructuur.
De IDF heeft waarschuwingen uitgegeven dat iedereen die zich in de buurt van de oostelijke en zuidelijke grenshekken begeeft, en iedereen die binnen de aangewezen evacuatiezone blijft, zichzelf in gevaar brengt. Het is een duidelijke waarschuwing dat ze iedereen in deze gebieden als een legitiem doelwit beschouwen.
Het aantal mensen dat tot nu toe is gedood door het Israëlische leger is minstens 35.000. Als de aanval doorgaat in heel Rafah, kunnen we verwachten dat dit aantal aanzienlijk zal toenemen, tenzij de aanval wordt gestopt.
Massale oppositie
De regering van de Verenigde Staten ondervindt massaal verzet tegen haar politiek ten aanzien van Gaza, in het bijzonder van de moedige beweging van de universiteitsstudenten, die te maken heeft gekregen met brute repressie van de staatsmacht en zionistische meutes. We hebben in onze vorige artikelen al vaak gezegd dat de situatie in Gaza als een katalysator werkt in het proces van massale radicalisering van arbeiders en jongeren over de hele wereld.
Een beweging die begon aan de Columbia Universiteit in New York en zich van daaruit over de hele VS verspreidde, heeft zich nu over de grens verspreid naar Canada en over de oceanen heen, met tentenkampen in het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Zwitserland, Spanje, Australië, Japan en vele andere plaatsen.
Ook in het Midden-Oosten en Noord-Afrika zien we studenten solidariteitsacties voeren: in Caïro, Beiroet, Koeweit en elders, om te protesteren tegen regimes die lippendienst bewijzen aan de steun voor Palestina, maar niets ondernemen. In totaal heeft deze protestgolf bijna 100 campussen wereldwijd bereikt.
In de VS begint de beweging zich uit te breiden naar middelbare scholen, zoals te zien is in Boston, waar scholieren van ongeveer 12 middelbare scholen, geïnspireerd door de universiteitsstudenten, zich hebben aangesloten bij de protesten.
Voor deze generatie jongeren is het overduidelijk dat VN-resoluties geen effect hebben op de acties van Israël en dat beslissingen van het Internationaal Gerechtshof slechts gebaren zijn. Ze begrijpen dat hun regeringen, wanneer ze hun slappe bezorgdheid uiten over het Palestijnse volk dat in Gaza gebombardeerd wordt, slechts een show opvoeren. Ze beoordelen hun heersende klasse niet op wat ze zeggen, maar op wat ze doen.
En hun daden spreken boekdelen. Ze hebben Netanyahu's oorlogsmachine gesteund met financiële hulp en met alle wapens die hij nodig heeft. Daarom is de protestbeweging zo sterk in de Verenigde Staten. De studenten vechten tegen de Amerikaanse regering als een concreet middel om het Palestijnse volk te helpen.
Ze eisen dat alle economische en financiële banden tussen Amerikaanse universiteiten en bedrijven met Israël openbaar worden gemaakt. Ze eisen dat al deze banden worden verbroken en dat er druk wordt uitgeoefend op de Israëlische regering om een einde te maken aan haar genocidale oorlog.
Escaleer de beweging!
Jongeren in alle landen begrijpen heel goed dat er concrete actie moet worden ondernomen. Ze hebben deelgenomen aan vele marsen en protesten, maar de oorlog tegen Gaza gaat door. Nu dreigt de aanvankelijke aanval op Rafah een algemene aanval te worden. De Israëlische heersende klasse gaat meedogenloos te werk om haar eigen belangen te verdedigen. Zij zal niet worden gestopt door een beperkte studentenbeweging. Daarom is er een politiek programma en een actieplan nodig om de beweging te laten escaleren.
Waar er een tentenkamp wordt opgezet, moet er een open debat zijn tussen alle deelnemers over het programma van eisen en hoe er concreet vooruitgang kan worden geboekt.
Bij elk tentenkamp moeten er teams van studenten georganiseerd worden om alle faculteiten af te gaan met flyers, posters en sprekers, om uit te leggen waar de beweging over gaat en studenten op te roepen zich bij de beweging aan te sluiten.
Er moeten delegaties worden gestuurd naar die campussen waar nog geen beweging is ontstaan. Alle verslagen die binnenkomen laten zien hoe snel een mobilisatie op een campus kan plaatsvinden, zelfs als ze met zeer kleine aantallen beginnen. Hierop moet worden voortgebouwd.
De universiteitsstudenten zouden ook teams moeten organiseren om te praten met academisch en niet-academisch personeel op de campussen. Op veel plaatsen is er een grote respons van professoren en docenten, die de studenten zijn komen verdedigen tegen de repressie van de politie. Er moeten ook teams naar alle middelbare scholen in de buurt gaan, om met de studenten te praten en hen uit te nodigen om deel te nemen aan de protesten en actiecomités op te zetten om bijeenkomsten te organiseren op hun scholen.
De nadruk moet vooral liggen op het uitbouwen van de beweging op de campussen tot een machtige massabeweging van jongeren. Dit zou een duidelijke boodschap sturen naar de heersende klasse in de VS dat, als ze Netanyahu blijven steunen, ze een enorme terugslag op het thuisfront tegemoet kunnen zien.
De beweging is op het juiste pad. De mobilisatie van studenten; rally's en marsen; tentenkampen, enzovoort, zijn allemaal uitstekende manieren om druk uit te oefenen op de autoriteiten. En er is een enorm potentieel om steeds bredere lagen van studenten te betrekken op de ene na de andere campus, in het ene na het andere land. Maar zelfs dit is niet genoeg. Studenten hebben niet de macht om de samenleving lam te leggen en zo de plannen van de heersende klasse te dwarsbomen. Daarom moet de beweging zich verbinden met bredere lagen van werkers en hen erbij betrekken.
De geschiedenis laat zien dat een jongerenbeweging van dergelijke omvang het potentieel heeft om zich uit te breiden naar de werkende klasse als geheel. De radicalisering van de studenten in de jaren 1960 mondde uit in de beroemde beweging van 1968, waarbij ook de arbeiders massaal betrokken waren.
In Frankrijk zagen we de krachtige algemene staking van Mei '68 en miljoenen arbeiders die de fabrieken bezetten. Dit begon als een studentenbeweging, die vervolgens de vonk werd die de klassenstrijd op grote schaal deed ontbranden. Een soortgelijk proces zagen we in Italië, Mexico, Pakistan en vele andere landen in 1968-69. Een dergelijk scenario is vandaag de dag niet uitgesloten.
Onder de huidige omstandigheden van crisis die het gehele systeem treft, heeft deze beweging het potentieel om zich tot ver buiten de campussen en over de landsgrenzen te verspreiden. Daarom moeten de studenten structuur geven aan hun beweging, discussiëren en stemmen over resoluties die vervolgens worden meegenomen naar alle werkplekken, vakbonden en arbeidersbuurten.
In sommige gevallen hebben we arbeiders actie zien voeren uit solidariteit met Palestina (waaronder havenarbeiders die wapens verschepen en technici die computersystemen ontwikkelen voor de Israëlische defensie). Door zulke lagen te bereiken zou de beweging een materiële klap kunnen toebrengen aan de Israëlische oorlogsmachine.
De Amerikaanse autoriteiten hoopten de beweging te stoppen door het gebruik van brute repressieve maatregelen. Maar dit zorgde er alleen maar voor dat de beweging zich verder verspreidde. Nu er een aanval op Rafah is ingezet, valt niet te zeggen hoe ver de strijd zou kunnen gaan.
De zorgen van het Amerikaanse imperialisme over een aanval op Rafah worden deels ingegeven door de mogelijkheid dat zo'n beweging tot uitbarsting komt. Het ontwikkelen van deze strijd is een concrete manier om de heersende klasse te laten zien dat, als ze de genocidale oorlog in Gaza blijft steunen, ze geconfronteerd zal worden met revolutionaire opschudding op het thuisfront. Geconfronteerd met zo'n dreiging kunnen ze gedwongen worden zich terug te trekken.
De beste manier om het Palestijnse volk te helpen in zijn tijd van nood is om de strijd aan te gaan met de bazen en de burgerlijke politici in eigen land. De imperialisten moeten in een situatie worden gebracht waarin ze bij voortzetting van hun steun aan de oorlog meer te verliezen hebben dan te winnen.