Emile Roemer heeft laten weten te stoppen als fractievoorzitter en partijleider van de SP. Dit werd gisteren bekendgemaakt. Hij had eergisteren, op 12 december, zijn voornemen met de fractie besproken. Twee fractieleden hebben zich toen gemeld als opvolger: Sadet Karabulut en Lilian Marijnissen. De fractie heeft gekozen voor Lilian Marijnissen. Deze keus brengt veel kritiek naar boven. 

lilian marijnissen

Waarom werd deze keuze gemaakt, en door wie? Het wordt gepresenteerd alsof Roemer plots uit zichzelf deze keuze gemaakt had om te stoppen, maar er gaan binnen de partij al langer geruchten rond dat Lilian Marijnissen een hoge positie op de kieslijst kreeg om gepromoot te worden tot nieuwe fractievoorzitter. Nu gebeurt dit buiten een congres. Was dit niet gewoon een kwestie van favoritisme? Deze vragen doen de ronde.

Leden van de partij horen hier ook een stem in te hebben. Dit is bureaucratisch verlopen. Een groot deel van de leden had Sadet Karabulut liever gezien als opvolger. Onder de jongerenafdeling Rood was zij populair omdat ze zich ook inzette voor thema's als de strijd tegen discriminatie, tegen oorlog en voor internationale solidariteit. De gehele cultuur binnen de partij zit vol met bureaucratisch centralisme, wat het initiatief en de ontwikkeling van de leden door vrije discussies tegenwerkt.

Mensen hebben zich aangesloten bij de SP omdat het een linkse partij is, en linkser zou zijn dan de andere partijen in het parlement. Maar wanneer geen écht linkse partijprogramma wordt aangeboden en dit soort bureaucratische handelingen worden verricht, verlies je je steun.  Dat bleek al bij de laatste verkiezingen. Toen er duidelijk een mogelijkheid was voor de SP om zich als een links-socialistisch alternatief te bieden, na de nederlaag van de PvdA, hebben ze dat niet gedaan. Ze hebben zelfs een zetel verloren. Dit gaf GroenLinks alle mogelijkheid om die stemmen en leden binnen te halen, maar het heeft ook de mogelijkheid gegeven voor rechts om te groeien. 

De promotie van Lilian Marijnissen laat zien dat er weinig verandering en inzicht is geweest bij de partijleiding. De naam Marijnissen brengt niet automatisch een nieuwe opgang teweeg, zoals onder haar vader plaatsvond in de jaren 2000-2006. Die opgang was te danken aan een strijdbaar links programma, waarin de partij nog niet (zo sterk) probeerde te richten op de PVV-kiezer met chauvinistische standpunten. De partij zag toen 'meeregeren op alle niveaus' nog niet als haar hoogste doel en hielp vaak mee met het organiseren van landelijke acties. 

Roemer is ongetwijfeld een man met hart op de juiste plaats, maar hij stond wel altijd voor de 'pragmatische' politiek van meebesturen. Lilian Marijnissen mag dit voortzetten. Politiek gezien is er sowieso geen sprake van een breuk. In lijn met de concessies aan chauvinisme verklaarde ze dat 'Trump verfrissend is en er veel programmatische overeenkomsten zijn tussen hem en de SP'. De partij gaat de gevaarlijke koers op, de koers van de bureaucratie en een ontbrekend links tegengeluid.

Dit moet als een waarschuwing gelden voor de leden. Het beeld van de SP zal nog duidelijker een sociaal-democratische partij zijn, en laat de verrechtsing zien met zwakke linkse punten. We hebben een scherpe verandering nodig in de richting van de partij, zowel qua structuur als standpunten:

  • Voor een strijdbare democratische partij met een écht links-socialistisch programma
  • Voor de nationalisatie van de banken en multinationals
  • Werknemerscontrole en -zelfbestuur
  • Gratis onderwijs voor iedereen, op alle niveaus
  • Strijd tegen discriminatie en chauvinisme
  • Een ambitieus klimaatplan met een energietransitie