Een discriminerende maatregel

Zoals we eerder vermeld hebben, zijn we als marxistische organisatie in principe voorstanders van vaccinaties en denken we dat iedereen die geen medische complicaties heeft zich zou moeten laten inenten. Zelfs als de huidige vaccins momenteel geen 100% bescherming bieden, is het duidelijk dat het risico om geïnfecteerd te raken en in het ziekenhuis te belanden veel lager is bij gevaccineerde mensen dan bij ongevaccineerde. Daarnaast helpt het om de verspreiding van het virus in te perken. De overgrote meerderheid van de COVID-patiënten in het ziekenhuis in de afgelopen zomer was niet gevaccineerd. Vaccinatie is een collectieve inspanning om het virus tegen te gaan. Dat ruim 80% van de Nederlanders nu volledig gevaccineerd is, is dan ook een positieve ontwikkeling.

De invoering van de coronapas is echter geen maatregel voor de volksgezondheid, maar een maatregel die de kapitalistische klasse gebruikt om delen van de economie zo snel mogelijk te openen, in het bijzonder de horeca en evenementenbranche.

Deze maatregel werkt discriminerend tegen hen die, om welke reden dan ook, niet gevaccineerd zijn. Naast de mensen die in wilde en waanzinnige complottheorieën geloven, zijn er ook mensen die om andere redenen sceptisch zijn: ze zijn bang voor bepaalde bijwerkingen, hebben slechte ervaringen met andere vaccins of ze wantrouwen de nieuwe technologie, de farmaceutische industrie, de overheid en dergelijk, wat gezien de winstmotieven van de farmaceuten en de klassenaard van de overheid (denk aan de toeslagenaffaire en de Groningse gaskwestie) niet geheel onbegrijpelijk is. Verder zijn er mensen die om medische redenen geen vaccinatie kunnen krijgen.

Deze mensen zouden dan telkens een coronatest moeten afnemen om een geldige QR-code te krijgen. Deze test is nu nog gratis, maar het kabinet aast erop om deze uit bezuinigingsoogpunt betaald te maken, net zoals al het geval is met testen voor reizen.

Als laatste zijn er mensen die geen QR-code kunnen krijgen. Dit is nu een probleem wat uitwisselingsstudenten van buiten de EU ervaren, ook degenen die volledig gevaccineerd zijn, omdat hun vaccinatiebewijzen niet omgezet kunnen worden naar een Europese QR-code. Hierdoor worden zij uitgesloten van activiteiten waar medestudenten wel aan mee kunnen doen. Ongedocumenteerde migranten en dak- en thuislozen, die sowieso al in een belabberde situatie zitten, worden zonder QR-code nog verder gemarginaliseerd.

Dit alles laat zien dat het coronatoegangsbewijs geen progressieve, maar discriminerende en verdelende maatregel is.

In plaats van met een duidelijk plan te komen voor de bestrijding van COVID-19, speculeert de regering liever met de gezondheid van de werkende klasse. Dit is natuurlijk niets nieuws: sinds het begin van de pandemie is er geen land geweest waar de maatregelen tegen het virus niet extreem tegenstrijdig waren. Slechts een deel van de werkers kon daadwerkelijk vanuit huis werken, terwijl de rest op locatie moest komen, waar de veiligheidsmaatregelen vaak niet (volledig) gevolgd werden, en zo hun gezondheid op het spel moesten zetten. Bazen dwongen in sommige gevallen hun werknemers om naar werk te komen, op straffe van ontslag. En nu zien we dat dezelfde bazen in landen als Italië nu van hun werknemers eisen dat zij een coronapas moeten hebben om terug naar werk te komen!

Verplichte vaccinatie is in Nederland nog geen algemene eis vanuit de werkgevers, maar we zien dat een aantal bedrijven hiermee speelt (Leaseplan, Ticketmaster, Shell). Dit is niet de manier om een veilige werkomgeving te creëren. Werkgevers hebben niet het recht om medische informatie van hun werknemers te vragen en dat moet zo blijven.

Werkers en hun vertegenwoordigers, de vakbonden, - niet de bazen, voor wie de winsten voorop staan - moeten een leidende rol spelen in het scheppen van een veilige werkplek voor alle werkers. Hiervoor kunnen comités worden opgericht die ondersteund worden door onafhankelijke experts. Deze kunnen dan maatregelen afdwingen zoals goede ventilatie, het uitdelen van gratis zelftests op werkplaatsen, (gedeeltelijk) thuiswerken op vrijwillige basis en het herverdelen van het werk met als gevolg dat werkers, klanten en patiënten tijdelijk niet direct in aanraking komen met ongevaccineerde werkers.

Geen kwestie van individuele verantwoordelijkheid

Zoals zo vaak probeert de heersende klasse de verantwoordelijkheid opnieuw in de schoenen te schuiven van individuen, in dit geval de ongevaccineerden. Het is waar dat tijdens de pandemie sommige mensen die zich onverantwoord gedroegen, meegeholpen hebben het virus te verspreiden, maar dit is niet de hoofdreden waarom het virus en zijn varianten zich zoveel verspreiden.

Alle maatregelen van maart 2020 tot nu hebben het virus niet verslagen: terwijl gevraagd werd om een veilige afstand van elkaar te houden, werd er bezuinigd op essentiële diensten als bussen en treinen, met het excuus dat mensen vanuit huis werkten. Het gevolg was dat de overgebleven bussen en treinen vaker vol zaten en risicovoller waren. Terwijl mensen die een keer op visite gingen bij vrienden als onverantwoordelijk bestempeld werden, waren er werkplaatsen in de industrie en logistiek waar de werkers op elkaar gepropt zonder veiligheidsmaatregelen moesten doorwerken. Arbeidsmigranten in het bijzonder kregen vaak te horen dat ze bij ziekte gewoon naar het werk moesten komen en dat ze anders ontslagen zouden worden. Dit laat zien dat kapitalistisch beleid van bezuinigingen op diensten en uitbuiting van werknemers, de bestrijding van het virus totaal ondermijnd hebben.

Het gebrek aan samenwerking tussen landen en de ongelijke verdeling van beschermende middelen, tests en al helemaal vaccins, heeft ertoe geleid dat het virus zich verder kon verspreiden en er nieuwe varianten zijn ontstaan. De dominante delta-variant is veel besmettelijker en kan minder gemakkelijk de kop in gedrukt worden.

Het is verder nog onduidelijk hoe lang de vaccins ons blijven beschermen, maar het coronatoegangsbewijs is na volledige vaccinatie in principe onbeperkt geldig. Dit kan op termijn mogelijk degenen in gevaar brengen die het vaccin al begin 2021 hadden gekregen, voornamelijk ouderen en zorgwerkers.

Zoals we al hebben aangegeven beschermt het vaccin tegen de ziekte, maar er is nog steeds een kleine kans dat een gevaccineerd persoon het virus krijgt en (zonder het te weten) doorgeeft aan een ander. Iemand met een geldige QR-code kan zo alsnog anderen besmetten, terwijl bepaalde gezonde mensen zonder code worden uitgesloten.

Dit alles laat zien dat het coronatoegangsbewijs een tegenstrijdige maatregel is, zoals bijna alle eerdere coronamaatregelen. Het is een smoesje om de economie sneller te heropenen, terwijl bepaalde lagen van de bevolking worden gediscrimineerd en de schuld kunnen krijgen voor nieuwe corona-uitbraken, die precies het gevolg zijn van het ongeplande, tegenstrijdige kapitalistische beleid zelf.

Waar we voor vechten

Op 5 en 6 september kwamen de ministers van volksgezondheid van de G20-landen bijeen, om te discussiëren over de strategie voor de bestrijding van COVID-19. Eén van de hoofdpunten op de agenda was de discussie over de derde prik, de ‘booster’. Terwijl rijke landen de derde prik overwegen, hierin gesteund door de farmaceutische bedrijven (die de meeste winst maken in vaccinverkoop aan rijke landen), zijn er grote tekorten aan vaccins in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. India en Zuid-Afrika kwamen met het voorstel om de patenten op de coronavaccins af te schaffen en ze zo goedkoop beschikbaar te maken. De G20-landen stemden echter tegen dit voorstel.

Dit is een groot probleem, aangezien het vaccintekort in armere landen kan leiden tot de ontwikkeling van nieuwe varianten, die de situatie mogelijk verergeren.

Veel virologen stellen dat, in plaats van dat iedereen gestimuleerd wordt een derde prik te halen, het noodzakelijk is om gericht te werk te gaan. Door meer immunologische tests uit te voeren op zowel gevaccineerden als herstelden, kan vastgesteld worden of er groepen en individuen zijn die een derde prik nodig hebben. Dus niet lukraak de derde prik promoten om Pfizer en Moderna te spekken, maar doen wat de wetenschap altijd gedaan heeft: onderscheid maken en op basis daarvan keuzes maken.

Wat moet er gebeuren? 

1. Vecht voor publieke vaccins: voor de afschaffing van patenten - waardoor de kapitalisten profiteren van de crisis - en voor gesocialiseerde medicijnfabrieken en laboratoria, onder controle van de werkers en het grote publiek. Voor open en transparant onderzoek, gericht op internationale samenwerking.
2. Produceer vaccins voor iedereen die dat wil, wereldwijd. Enkel ‘boostervaccins’ voor kwetsbare groepen die hier behoefte aan hebben. Dat betekent dat de productiecapaciteit opgeschaald moet worden en er internationaal samengewerkt moet worden om vaccins wereldwijd te verdelen. Enkel zo kan het virus onder controle gebracht worden en de kans op nieuwe varianten verkleind worden.
3. COVID-19-tests zouden altijd gratis beschikbaar moeten zijn voor iedereen.
4. Voor vakbondscomités op werkplaatsen die maatregelen afdwingen voor een veilige werkomgeving voor alle werkers. Iedereen moet volledig doorbetaald thuis kunnen blijven bij ziekte. Geen ontslag van ongevaccineerde werkers.
5. De zorg moet structureel opgeschaald worden, met goede salarissen en arbeidsvoorwaarden voor al het personeel. Investeer in een verenigd nationaal zorgstelsel met één publieke verzekering.
6. Geen discriminatie tegen ongevaccineerde mensen en mensen zonder QR-code! Geen selectieve restricties! Schrap het coronatoegangsbewijs uit het sociale leven.